Tại sao Đức phát chán các khoản đầu tư từ Trung Quốc

Làn sóng các công ty công nghệ cao Đức bị Trung Quốc mua lại đã khiến Berlin – vốn ủng hộ tự do thương mại trên trường quốc tế - phải cảnh giác với việc cho nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường.

Cuối tháng 7, nội các của Thủ tướng Angela Merkel lần đầu tiên phủ quyết việc Trung Quốc mua lại một công ty Đức. Tập đoàn Yantai Taihai rút lại đề nghị với nhà sản xuất thiết bị Leifeld Metal Spinning vào phút chót, sau khi chính phủ Đức phát tín hiệu sẽ ngăn thương vụ mua lại vì “lý do an ninh”.

Leifeid sản xuất thiết bị dùng trong ngành công nghiệp năng lượng hạt nhân và không gian. Vài ngày trước khi thỏa thuận sụp đổ, ngân hàng quốc doanh Đức KfW thông báo sẽ mua 20% cổ phần tại công ty quản lý điện 50Hertz, loại bỏ đề nghị từ Tổng công ty Điện lưới quốc gia Trung Quốc.

Chính phủ Đức trong tháng 8 còn thông báo kế hoạch hạ thấp hơn nữa ngưỡng tối thiểu sàng lọc các khoản đầu tư trong ngành công nghiệp liên quan đến quốc phòng hoặc an ninh quốc gia.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (trái) và Thủ tướng Đức Angela Merkel. Ảnh: EPA.

Năm 2017, chính phủ Đức thắt chặt kiểm soát với các khoản đầu tư nước ngoài bằng cách tự cho phép can thiệp nếu một nhà đầu tư nước ngoài tiếp nhận 25% cổ phần trong một công ty Đức. Berlin hiện muốn thắt chặt hơn các thương vụ mua lại bằng cách giảm ngưỡng trên xuống 15%.

Động thái diễn ra sau hàng loạt thương vụ lớn, mua lại các công ty Đức trong 2 năm qua, làm dấy lên lo ngại về một làn sóng thâu tóm lan rộng của Trung Quốc và tổn thất công nghệ.

Việc các công ty Trung Quốc và Hong Kong mua bán hoặc sáp nhập tại Đức cao kỷ lục năm 2017 với 69 thỏa thuận. Con số này năm 2011 là 18 thỏa thuận, theo số liệu từ Viện Sáp nhập, Mua lại và Liên kết. Tổng giá trị các khoản đầu tư của Trung Quốc vào công ty Đức tăng từ 690 triệu euro (800 triệu USD) năm 2011 lên đỉnh 7 tỷ euro năm 2016, chủ yếu do thương vụ Midea mua lại nhà sản xuất robot Kuka với giá 4,5 tỷ euro.

Ngoài Kuka, trong 2 năm qua, Trung Quốc còn nhắm đến những công ty công nghiệp hàng đầu như Biotest Pharmaceuticals, sở hữu cổ phần quan trọng tại các tập đoàn biểu tượng như Deutsche Bank và Daimler, chủ thương hiệu Mercedes-Benz.

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Đức chuyên về công nghệ hiện đại, được coi là xương sống của kinh tế Đức, dễ bị tổn thương nhất với các khoản đầu tư từ Trung Quốc, vốn mang bản chất chính trị nhiều hơn là kinh tế.

“Dù các nhà đầu tư Trung Quốc luôn tự giới thiệu là doanh nghiệp tư nhân, mối liên hệ giữa họ với chính quyền dường như vẫn mạnh mẽ. Ngoài ra, đầu tư nước ngoài từ EU vào thị trường Trung Quốc bị hạn chế rất nhiều”, Christian Dreger, Viện Nghiên cứu Kinh tế Đức, nhận định.

Đức và Italy là hai quốc gia EU ít thiện cảm với Trung Quốc nhất, với tỷ lệ dân số dành quan điểm tiêu cực với Bắc Kinh lần lượt là 53% và 59%, theo Trung tâm nghiên cứu Pew. Tỷ lệ này thấp nhất ở Anh và Ba Lan, lần lượt là 37% và 29%.

“Sự bí ẩn liên quan cách quản lý các công ty Trung Quốc đã làm tổn hại hình ảnh của họ tại Đức”, Philippe Le Corre, chuyên gia về quan hệ Trung Quốc – EU tại viện chính sách Carnegie Endowment vì Hòa bình Quốc tế, nói.

Bầu không khí nghi ngờ với các khoản đầu tư của Trung Quốc hiện nay trái ngược với những gì diễn ra trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Khi đó, Trung Quốc tăng cường đầu tư vào EU để tăng cường quốc tế hóa các công ty trong nước và tranh thủ đồng euro yếu.

Châu Âu ngày càng cảnh giác với các khoản đầu tư của Trung Quốc. Ảnh minh họa: EPA.

Theo Viện Mercator về Nghiên cứu Trung Quốc, giá trị đầu tư của Trung Quốc vào EU tăng từ 700 triệu euro năm 2008 lên 30 tỷ euro năm 2017.

Một nghiên cứu của quỹ Bertelsmann Stiffung về các vụ sáp nhập và mua lại giai đoạn 2014 – 2017 cho thấy 2/3 số thương vụ thuộc 10 lĩnh vực được vạch ra trong “Made in China 2025” của Trung Quốc. Đây là kế hoạch nhằm đưa Trung Quốc thành quốc gia đi đầu trong công nghiệp, trong đó có phương tiện năng lượng mới, robot, y tế, thiết bị không gian và vật liệu mới.

“Với các khoản đầu tư từ Trung Quốc, khó có thể xác định nó là thuần kinh doanh hay có động cơ chính trị”, Cora Jungbluth, tác giả nghiên cứu, nhận định.

Trung Quốc đã tìm cách trấn an Đức. Trong bài bình luận đăng trên tờ Frankfurter Allgemeine, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường kêu gọi các công ty Mỹ “không nên lo sợ” khi hợp tác với Trung Quốc. Tuy nhiên, Đức, cũng như phần còn lại ở châu Âu, tăng cường bảo vệ lợi thế công nghệ của họ bởi mục tiêu cuối cùng của Mỹ trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc được cho là hạn chế khả năng Bắc Kinh trở thành cường quốc công nghệ.

“Trong cuộc cạnh tranh kinh tế Mỹ - Trung, ‘Made in China 2025’ đang trở thành ‘nhân vật phản diện chính’, mối đe dọa thực sự với đội ngũ lãnh đạo công nghệ Mỹ”, theo Lorand Laskai, Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ.

EU cũng cảnh giác trong bảo vệ công nghệ. Nghị viện châu Âu hồi tháng 5 thông qua đề xuất danh sách “các lĩnh vực quan trọng” mà Ủy ban châu Âu có thể can thiệp trong trường hợp có nhà đầu tư nước ngoài mua lại. Cơ chế này – được nhiều nền kinh tế như Italy, Pháp, Đức ủng hộ - có thể sẵn sàng vào cuối năm nay.

“Không cần đến chủ nghĩa bảo hộ, giờ là lúc để chứng tỏ châu Âu không ngây thơ trong thời kỳ toàn cầu hóa”, Frank Proust, báo cáo viên của Nghị viện châu Âu, nói. “Chúng tôi không phản đối đầu tư nước ngoài, chỉ phản đối đầu tư nước ngoài ‘bất thường’”.

Nhiều đại diện doanh nghiệp tại Đức muốn Berlin tránh hoàn toàn khỏi chủ nghĩa bảo hộ.

“Chúng tôi không muốn chính phủ Đức quyết định việc một công ty gia đình có được phép để Trung Quốc mua lại hay không”, theo Friedolin Strack, tại BDI, hiệp hội công nghiệp của Đức.

Thay vào đó, giải pháp nằm ở việc gây sức ép với Trung Quốc để nước này mở cửa thị trường, tạo sân chơi cho các công ty Đức và Trung Quốc.

Bắc Kinh nhiều lần cam kết mở cửa hơn nữa thị trường trong nước cho cạnh tranh nước ngoài và đã có dấu hiệu nhượng bộ. Trung Quốc sẽ bỏ giới hạn sở hữu nước ngoài với lĩnh vực ôtô vào năm 2022. Truyền thông Đức đưa tin BMW có thể là hãng ôtô nước ngoài đầu tiên có thể sở hữu phần lớn cổ phần trong liên doanh thậm chí cả trước khi Trung Quốc dỡ giới hạn đầu tư.

Các công ty Đức cũng phàn nàn về những hạn chế không chính thức trong những ngành công nghiệp đã chính thức mở cửa cho nhà đầu tư nước ngoài.

“Dù những thông điệp của Trung Quốc thay đổi, chúng tôi vẫn chưa thấy nhiều tiến triển trong thực hiện mở cửa thị trường”, Jens Hildebrandt, giám đốc điều hành Viện Đức về Thương mại ở Trung Quốc, nói.

Các đại diện doanh nghiệp Đức ủng hộ thương mại tự do và cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là công cụ hữu ích để tiếp cận thị trường Trung Quốc.

“Chúng tôi không ủng hộ chiến tranh thương mại… nhưng điều đó giúp gây áp lực để Trung Quốc mở cửa thị trường”, theo Hildebrandt. (NDH)
---------------------

Trung Quốc mở đợt quảng bá mạnh về sáng kiến Vành đai và Con đường

Truyền thông nhà nước Trung Quốc đang mở một đợt quảng bá mạnh về sáng kiến Vành đai và Con đường (One Belt, One Road) của nước này, chỉ vài ngày sau khi Chính phủ Malaysia hủy ba dự án trị giá nhiều tỷ USD do Bắc Kinh hậu thuẫn.

Trong một bài viết lớn đăng hôm Chủ nhật, hãng thông tấn Tân Hoa Xã nói sáng kiến Vành đai và Con đường đã được cộng đồng quốc tế công nhận rộng rãi, đồng thời miêu tả đây là một sáng kiến sẽ giúp "hợp nhất giấc mơ của mỗi quốc gia và người dân của nước đó".

Được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cần Bình khởi xướng cách đây 5 năm, Vành đai và Con đường là một chuỗi lớn các dự án hạ tầng kết nối từ châu Á sang châu Âu và tới châu Phi.

"Sáng kiến Vành đai và Con đường khởi nguồn từ Trung Quốc, nhưng thuộc về thế giới", bài báo viết. "Trong 5 năm qua, sáng kiến đã chuyển từ đề xuất thành hành động cụ thể, biến các ý tưởng thành thực tiễn, và ngày nay đã trở thành nền tảng hợp tác quốc tế lớn nhất, và là sản phẩm của khu vực nhà nước được quốc tế ủng hộ nhiều nhất".

Ngoài ra, Tân Hoa Xã còn có một bài bình luận nói về "sự công nhận rộng rãi rằng sáng kiến Vành đai và Con đường đã thắp sáng ước mơ của hàng triệu người". Một bài viết khác của hãng thông tấn này ca ngợi việc mở rộng dịch vụ đường sắt giữa Trung Quốc và châu Âu là một "đoàn lạc đà bằng sắt thép" trên con đường tơ lụa.

Những bài viết này được truyền thông Trung Quốc đăng tải sau khi Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad tuần trước tuyên bố hủy dự án đường sắt East Coast Rail Link trị giá 20 tỷ USD và dự án hai đường ống dẫn nhiên liệu trị giá 2 tỷ USD. Đây đều là các dự án do Trung Quốc cấp vốn và xây dựng trong khuôn khổ sáng kiến Vành đai và Con đường, bị Malaysia hủy với lý do nhằm hạn chế vay nợ.

Quyết định hủy các dự án trên được ông Mahathir đưa ra ngay trước khi có chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên kể từ khi nhậm chức Thủ tướng Malaysia hồi tháng 5.

Việc hủy các dự án trên còn diễn ra trong bối cảnh có những lo ngại gia tăng về việc Bắc Kinh dùng sáng kiến Vành đai và Con đường để gia tăng ảnh hưởng tại các quốc gia tham gia sáng kiến.

Những mối lo về "ngoại giao bẫy nợ" ngày càng lớn sau khi Sri Lanka vào tháng 12 năm ngoái mất quyền kiểm soát một cảng biển nước sâu trị giá 1,5 tỷ USD vào tay một công ty quốc doanh Trung Quốc, sau khi Chính phủ Sri Lanka không trả được nợ vay cho dự án này.

Hồi tháng 4, nhiều nước trong Liên minh châu Âu (EU) chỉ trích Vành đai và Con đường gây tổn hại cho tự do thương mại, tạo lợi thế bất bình đẳng cho các công ty Trung Quốc và có mục đích chính trị.

Bắc Kinh một mực bác bỏ những cáo buộc này. Trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Mông Cổ Damdin Tsogtbaatar vào thứ Năm tuần trước, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói rằng Vành đai và Con đường "không phải là một ý tưởng địa chiến lược" mà là một kế hoạch chung của các quốc gia, tập trung vào các dự án minh bạch, chất lượng cao, có sự bền vững về tài chính.

"Vành đai và Con đường phù hợp với xu hướng lịch sử, tràn đầy sức sống và năng lượng, và do đó nhanh chóng nhận được sự ủng hộ trên toàn thế giới", ông Vương Nghị nói.

Bài báo của Tân Hoa Xã nói đến nay 88 quốc gia và tổ chức quốc tế đã ký thỏa thuận hợp tác trong sáng kiến Vành đai và Con đường. Theo bài báo, trong năm 2017, kim ngạch thương mại của Trung Quốc với các nước trên tuyến thương mại này chiếm 40% tổng giá trị thương mại toàn cầu.

Bài báo cũng nói rằng, đến năm 2017 mới chỉ có 23,6% tổ chức truyền thông nước ngoài và người sử dụng Internet ở các quốc gia trong sáng kiến Vành đai và Con đường có quan điểm tích cực về sáng kiến này, nhưng tỷ lệ đó đã tăng so với mức 16,5% vào năm 2013.(VNeconomy)
------------------------

Anh định giá tổng giá trị tài sản hơn 13.000 tỷ USD

Văn phòng thống kê quốc gia Anh (ONS) ngày 29/8 công bố báo cáo cho thấy tổng giá trị các loại tài sản của nước này năm 2017 ở mức 13.150 tỷ USD, tăng 5,1% so với năm 2016.

Các loại tài sản được định giá gồm đất đai, nhà ở, máy móc và các tài sản tài chính thuộc sở hữu của cá nhân và doanh nghiệp.

Báo cáo của ONS chỉ rõ giá trị các loại tài sản nói trên của Anh đã tăng 634 tỷ USD trong vòng 1 năm, với các giá trị tăng tập trung ở tài sản nhà ở và đất đai.

Với mức tăng này, tổng giá trị các tài sản của Anh được đánh giá tăng ổn định, xấp xỉ mức tăng trung bình 5,2% trong giai đoạn từ năm 2009-2017.

Đất đai chiếm 51% giá trị tài sản của Anh, cao hơn hẳn so với tỉ lệ này ở các nước khác trong nhóm các nước công nghiệp phát triển G7. Tỉ lệ trung bình của nhóm này là 39%, trong khi tỉ lệ này của Pháp là 42% và của Đức là 26%.

Nếu chia đều tổng giá trị tài sản cho toàn thể người dân, trung bình mỗi công dân Anh có tài sản giá trị 200.000 USD.(Bnews)