Ảnh minh họa.

Doanh nghiệp gặp khó

Theo báo cáo kết quả kinh doanh trong năm 2015, nhiều DN cả lớn và nhỏ báo lỗ lên đến hàng trăm tỷ đồng, nhất là trong quý IV-2015. Tiêu biểu như Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) báo lỗ lên tới 589 tỷ đồng vào quý IV-2015, kéo sụt lợi nhuận của HAGL trong cả năm 2015 xuống chỉ bằng 46,6% so với kết quả đạt được trong năm 2014, ở mức 678,6 tỷ đồng. Nguyên nhân được cho là do giá vốn hàng hóa tăng mạnh lên tới 4.227 tỷ đồng cùng với chi phí tài chính tăng gần gấp đôi lên 1.303 tỷ đồng, khiến tổng nợ phải trả của HAGL lên mức 32.641 tỷ đồng, tăng hơn 11.500 tỷ đồng so với thời điểm đầu năm 2015.

Cũng vào cuối năm 2015, Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) báo lỗ lên tới 588 tỷ đồng, khiến lũy kế cả năm 2015, Eximbank ghi nhận 89 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế và âm 26 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế. Điều đáng nói, trong 3 năm trở lại đây, Eximbank đều báo lỗ lớn vào quý cuối năm, khiến cổ đông e ngại về hoạt động kinh doanh của ngân hàng này.

Bên cạnh không ít DN báo cáo kết quả kinh doanh thua lỗ, nhiều DN còn đặt ra các chỉ tiêu về lợi nhuận trong năm 2016 không quá cao so với năm 2015, chỉ tăng từ 10-20% so với năm trước đó. Thậm chí, có DN còn đưa ra những chỉ tiêu dự kiến trong năm 2016 thấp hơn so với chỉ tiêu đã đề ra trong năm 2015. Chỉ tiêu phát triển kinh doanh của Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) có nhiều chỉ số thấp hơn, ví dụ như tổng tài sản phải đạt 70.000 tỷ đồng, thấp hơn so với kế hoạch 71.104 tỷ đồng của năm 2015, chỉ tiêu vốn huy động cũng thấp hơn khoảng 4.000 tỷ đồng so với năm trước.

Trên thực tế, nguyên nhân để kết quả kinh doanh suy giảm có thể do bản thân DN, nhưng cũng có thể do những tác động từ các yếu tố kinh tế bên ngoài.

Nói về sự khó khăn của DN mình, ông Trần Bình Phú, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải và Thuê tàu Vietfracht chia sẻ, những năm qua ngành đóng tàu và vận tải biển trong nước gặp nhiều khó khăn do thiếu năng lực để phát triển, chịu sự cạnh tranh lớn của các DN nước ngoài.

Với các ngân hàng thương mại, nguyên nhân để các ngân hàng thua lỗ hoặc thận trọng trong kế hoạch tăng trưởng kinh doanh còn do các ngân hàng phải dành nhiều nguồn vốn hơn để trích lập quỹ dự phòng rủi ro. Quỹ này đã được quy định tăng thêm 20%/năm, trong khi các ngân hàng vẫn bán nợ xấu cho Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng (VAMC). Chính vì thế, trong quý IV-2015, Eximbank lỗ 588 tỷ đồng vì phải trích lập dự phòng rủi ro lên tới 935 tỷ đồng.

Vượt khó

Theo Báo cáo thường niên DN Việt Nam 2015 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố mới đây, trong giai đoạn 2012-2015, tốc độ tăng trưởng về nguồn vốn, doanh thu của DN giảm mạnh, chỉ đạt mức 10%/năm, trong khi giai đoạn 2007-2011 tăng trưởng bình quân gần 34%/năm. Nguyên nhân do 4 năm trở lại đây, nền kinh tế Việt Nam phục hồi chậm chạp và đang trong giai đoạn tái cấu trúc. Tuy nhiên, trong năm 2015, thị trường đã ghi nhận sự tăng trưởng trở lại của các DN, cho thấy các chính sách cải thiện môi trường kinh doanh hỗ trợ DN trong thời gian qua đã đi đúng hướng.

Chính vì thế, các DN đều đang phải cố gắng tận dụng mọi cơ hội để vượt qua khó khăn. Ông Trần Bình Phú cho hay, Vietfracht đã lên kế hoạch đảm bảo về mặt tài chính và kinh doanh cho DN với việc tái cơ cấu đội tàu, cắt giảm tàu và chuyến tàu không cần thiết hoặc ít nguồn hàng để không tốn quá nhiều tài chính vào mảng kinh doanh chưa có nhiều khởi sắc này. Công ty sẽ dành nhiều nguồn lực hơn để xoay sang mảng logistics. Mảng này đang được đánh giá sẽ rất phát triển khi Việt Nam mở cửa thị trường, hơn nữa, chi phí đầu tư không nhiều mà thu hồi vốn nhanh.

Về phía các ngân hàng thương mại, khảo sát của Vụ Dự báo, thống kê (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, 92% tổ chức tín dụng kỳ vọng tình hình kinh doanh tổng thể của năm 2016 sẽ tốt hơn so với năm 2015. Tuy nhiên, các tổ chức tín dụng đã điều chỉnh giảm nhẹ kỳ vọng về tốc độ tăng trưởng huy động vốn và dư nợ tín dụng trong năm 2016 về mức hợp lý hơn. Dù vậy, mức điều chỉnh không đáng kể và vẫn cao hơn các mức kỳ vọng và tăng trưởng thực tế của năm 2015.

Đại diện Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho hay, từ nay đến cuối năm, BIDV sẽ nỗ lực tiết giảm 500-600 tỷ đồng chi phí hoạt động, tăng thu dịch vụ ròng, cải tiến quy trình nghiệp vụ. Đồng thời, BIDV sẽ tập trung đẩy mạnh cơ cấu danh mục tín dụng theo hướng kiểm soát chặt chẽ quy mô cho vay bất động sản, các dự án BOT, kinh doanh chứng khoán và các lĩnh vực có hệ số rủi ro cao để tập trung tăng trưởng tín dụng trong các lĩnh vực có hệ số rủi ro thấp, được hưởng lợi từ chính sách hội nhập…

Nhìn chung, bên cạnh không ít DN báo lỗ hay tăng trưởng chậm thì vẫn còn nhiều DN báo lãi lớn với kết quả kinh doanh đầy khả quan. Vì thế, những con số lỗ trên không thể hiện rõ sức khỏe của DN Việt Nam đang khỏe hay yếu, mà chỉ cho thấy chuyển biến của nền kinh tế trong nước và thế giới đã tác động nhiều đến DN, buộc các DN phải ứng phó và có những thay đổi để tiến lên trong thời gian tới.(HQ)

Ông Philip Falcone, Chủ tịch quỹ Harbinger Capital

Thông tin trên được ông chia sẻ tại buổi lễ khai trương văn phòng đại diện của Công ty Dự án Hồ Tràm tại Hà Nội vào tuần trước. Công ty Dự án Hồ Tràm, công ty con của Asia Coast Development Ltd, là chủ đầu tư dự án khu nghỉ dưỡng kết hợp casino và sân gôn nổi tiếng The Grand Hồ Tràm thuộc tổ hợp Hồ Tràm Strip tại Bà Rịa-Vũng Tàu, và quỹ Harbinger Capital cũng là một trong những nhà đầu tư đã rót hàng trăm triệu USD vào dự án này cho tới nay.

Trong khi nhà đầu tư cho rằng giá vàng tuần tới, giới phân tích trong khảo sát Wall Street lại dự đoán giá vàng sẽ giảm.

Theo kết quả khảo sát trực tuyến Kitco (Main Street), trong số 663 người tham gia, 458 người (chiếm 69%) nhận định giá vàng tuần tới tăng, 124 người (19%) cho rằng giá giảm và 81 nhà đầu tư (12%) có ý kiến trung lập hoặc dự đoán giá đi ngang.

Trong khi đó, kết quả khảo sát Wall Street cho thấy, trong số 26 nhà phân tích và chuyên gia thị trường, 13 người (50%) dự đoán giá vàng tuần tới giảm, 9 chuyên gia (35%) cho rằng giá tăng và 4 nhà phân tích (15%) nhận định giá đi ngang hoặc có ý kiến trung lập.

Ngay trước 11h sáng ngày 13/5 giờ New York, giá vàng giao tháng 6/2016 trên sàn Comex giảm 1,6% trong cả tuần, không thể duy trì được đà tăng sau báo cáo việc làm phi nông nghiệp đáng thất vọng của Mỹ.

Nhà nhà phân tích thị trường cho rằng giá vàng tuần tới giảm chủ yếu do USD mạnh lên.

Adam Button tại Forexlive.com cho rằng, USD được dự đoán sẽ tiếp tục tăng trong tuần tới.

Mới đây, Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ Công Thương đã chính thức công bố, tính từ ngày 8-5-2016 đến 7-5-2017, thuế NK tự vệ mặt hàng dầu thực vật (dầu nành và dầu cọ tinh luyện) vào Việt Nam chỉ còn 2%.

Nếu sau năm 2017, Bộ Công Thương không xem xét gia hạn thuế, đây sẽ là cột mốc thuế cuối cùng cho biện pháp tự vệ đối với mặt hàng nói trên. Điều này cũng đồng nghĩa, ngành sản xuất dầu ăn trong nước sẽ kết thúc những tháng ngày được bảo vệ và sự cạnh tranh thị trường của mặt hàng này lại sắp sửa đến hồi sục sôi, gay gắt.

Trên thực tế, từ năm 2012, thuế NK đối với dầu thực vật đã giảm về 0% theo cam kết khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Khi đó, sản phẩm dầu ăn từ các nước trong khu vực như Malaysia, Indonesia, Thái Lan tràn vào Việt Nam khiến các DN nội rơi vào cảnh sụt giảm cả doanh thu lẫn thị phần. Nhằm bảo vệ ngành dầu ăn trong nước, ngay tháng 8-2013, Bộ Công Thương đã phải ban hành quyết định áp dụng biện pháp tự vệ đối với mặt hàng dầu thực vật NK, có hiệu lực kéo dài trong bốn năm.

Dễ thấy, từ nhiều năm trước, điểm yếu nổi cộm của ngành dầu ăn Việt Nam chính là DN phụ thuộc quá lớn vào nguyên liệu NK, thậm chí NK tới 90%. Thời hạn bốn năm áp thuế tự vệ mà Bộ Công Thương áp dụng như trên chính là độ giãn để các DN nội dần khắc phục điểm yếu, nâng cao năng lực cho mình.

Quả thực, vài năm gần đây có những DN nỗ lực tận dụng khoảng thời gian quý giá đó. Điển hình như, Tổng công ty Công nghiệp dầu thực vật Việt Nam (Vocarimex) đã chủ động liên kết với Công ty Hùng Cá (Đồng Tháp) xây dựng vùng nguyên liệu đậu nành quy mô 10.000 ha tại Đồng Tháp. Ngoài ra, Tập đoàn Sao Mai (Sao Mai Group) đã mở thêm hướng khai thác,  tận dụng được nguồn mỡ cá tra ước khoảng 140.000 tấn/năm từ các tỉnh khu vực ĐBSCL để phát triển dòng sản phẩm mới là dầu cá.

Trong câu chuyện này, vấn đề đáng bàn hiện nay là, ngoài các DN mạnh dạn và chủ động như trên, không ít DN, nhất là những DN quy mô nhỏ hơn vẫn khá e ngại trước việc ngành sản xuất dầu ăn trong nước sẽ không còn được bảo vệ. Đương nhiên, điều mà hầu hết DN kỳ vọng là Bộ Công Thương có thể tiếp tục xem xét việc gia hạn thuế NK tự vệ đối với mặt hàng dầu ăn thêm một thời gian nữa.

Sòng phẳng mà nói, việc áp thuế tự vệ trong thời gian dù ngắn hay dài đều chỉ là giải pháp tình thế. Bởi vậy, các DN không nên trông chờ quá nhiều vào điều này. Yếu tố quan trọng là DN phải thực sự nghiên cứu giải pháp phù hợp để nâng cao năng lực cho mình. Nếu riêng lẻ từng DN không thể chủ động lo nguồn nguyên liệu hay phát triển các dòng sản phẩm mới đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường thì bắt tay hợp tác với nhau cũng là một “con tính” đáng suy nghĩ.