Đây là thông tin được đưa ra tại cuộc họp báo về tình hình sản xuất và công tác điều hành của Bộ NN&PTNT chiều 6/10.

Theo Bộ NN&PTNT, nguyên nhân là do từ đầu năm, đồng USD tăng giá, tỉ giá hối đoái của một số ngoại tệ mạnh, đặc biệt là đồng EURO biến động theo hướng không thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Thêm vào đó, nguồn cung các mặt hàng nông sản tăng, lượng tồn kho cao ở nhiều nước, trong khi các thị trường XK chủ lực của nước ta như Mỹ, EU, Nhật Bản... đều giảm nhu cầu nhập khẩu và tăng cường rào cản kỹ thuật, yêu cầu chất lượng ngày càng khắt khe đối với nông, lâm, thủy sản của Việt Nam. Chính vì vậy, 9 tháng qua, XK nông, lâm, sản thủy sản gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Trần Quốc Tuấn, quyền Chánh Văn phòng Bộ NN&PTNT cho biết, nhiệm vụ trọng tâm trong tháng 10 và cả quý IV/2015 của Bộ đặt ra là tăng cường hoạt động của Ban Chỉ đạo Thị trường nông nghiệp.

Cụ thể, phối hợp với các hiệp hội, ngành hàng và doanh nghiệp theo dõi sát tình hình sản xuất, thị trường nông lâm thủy sản để đề xuất giải pháp, cơ chế chính sách mở rộng thị trường, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy XK các mặt hàng trọng yếu.

Cùng với đó, Bộ NN&PTNT sẽ tổ chức các đoàn xúc tiến thương mại sang Ấn Độ, Mỹ, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Thái Lan… nhằm khảo sát, tháo gỡ khó khăn, giải quyết vướng mắc trong XK và mở cửa thị trường. Đồng thời rà soát quá trình sản xuất, chế biến theo từng chuỗi, từng sản phẩm và đề xuất các chính sách phù hợp để nâng cao giá trị sản phẩm.

Ngoài ra, Bộ cũng sẽ kiểm tra, giám sát chất lượng, điều kiện an toàn thực phẩm của các cơ sở sản xuất chè, măng, muối và xây dựng kế hoạch hành động, tổ chức thực hiện đề án xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam...

Hiện nay, tiến trình đàm phán các hiệp định thương mại tự do đã bước đầu đạt được kết quả, mới đây nhất là hoàn thành đàm phán TPP - điều này sẽ góp phần quan trọng mở ra cơ hội cho XK nông, lâm, thủy sản Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn thông tin, sau khi trúng gói thầu XK 450.000 tấn gạo sang Philippines, giá gạo trong nước đã tăng lên đáng kể. Đáng mừng nữa là theo thông tin từ phía các doanh nghiệp, Việt Nam đã trúng thầu thêm được 1 triệu tấn gạo với mức giá cũng rất tốt.

"Với tình hình cung cầu gạo như hiện nay và những đơn hàng này, giá lúa từ nay tới tận quý I/2016 sẽ không thấp hơn hiện nay" - ông Tuấn cho biết.

Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, trong tháng 9, giá trị XK các mặt hàng nông, lâm, thủy sản ước đạt 2,15 tỷ USD, giảm 419 triệu USD (tương đương 16,3%) so với tháng 8 và giảm 574 triệu USD so với cùng kỳ năm 2014.

Cũng theo hãng tin này, trái lại, việc Indonesia và Malaysia không đa dạng hóa được hàng xuất khẩu đang đặt ra nguy cơ cho triển vọng kinh tế châu Á năm 2016.

Cách đây 2 thập niên, hàng hóa cơ bản chiếm khoảng 50% hàng xuất khẩu của cả Việt Nam và Indonesia. Đến năm 2014, Việt Nam đã giảm tỷ lệ này xuống còn chưa đầy 30%, trong khi hàng hóa cơ bản vẫn chiếm khoảng 60% xuất khẩu của Indonesia. Đối với Philippines, một nước nhập khẩu ròng hàng hóa cơ bản, tỷ lệ này trong năm ngoái vào khoảng 20%.

Việt Nam đã giảm phụ thuộc vào xuất khẩu hàng hóa cơ bản bằng cách đẩy mạnh xuất khẩu hàng điện tử, điện thoại di động, hàng dệt may và giày dép thông qua mở rộng mạng lưới sản xuất, theo Bloomberg.

Giá hàng hóa cơ bản trên toàn cầu, từ giá dầu thô tới giá đồng và giá than đã giảm mạnh do nhu cầu của Trung Quốc giảm sút khi nền kinh tế nước này giảm tốc.

Theo một báo cáo của ngân hàng HSBC, hiện tượng thời tiết El Nino làm mùa đông ấm hơn ở khu vực Bắc Mỹ có thể sẽ giữ giá dầu và khí đốt ở mức thấp, gây áp lực đối với kim ngạch xuất khẩu của Malaysia và Indonesia.

“Tình hình thị trường hàng hóa cơ bản sẽ cản trở tăng trưởng kinh tế cho tới hết năm 2016”, báo cáo của HSBC có đoạn viết. “Philippines sẽ hưởng lợi nhiều nhất, trong khi Việt Nam sẽ vững vàng. Chúng tôi tiếp tục nhận thấy rủi ro cao nhất đối với Indonesia, nơi tác động đối với nền kinh tế và tiêu dùng đến nay vẫn còn chưa được cảm nhận hết”.

Tháng trước, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo GDP của Việt Nam và Philippines sẽ tăng trưởng hơn 6% trong năm nay và năm tới, mạnh nhất trong số các nền kinh tế lớn ở khu vực Đông Nam Á. Trong khi đó, ADB dự báo kinh tế Indonesia tăng 5,4% và kinh tế Malaysia tăng 4,9%.

Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), GDP bình quân đầu người của Việt Nam trong năm 2014 là 2.052 USD/người, so với mức 3.492 USD/người của Indonesia.

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 9 yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, tranh thủ thuận lợi, chủ động đề ra các giải pháp cụ thể, khắc phục khó khăn… phấn đấu đạt và vượt các mục tiêu, chỉ tiêu của kế hoạch KT-XH năm 2015.

Bảo đảm ổn định thị trường tiền tệ, tỷ giá, thúc đẩy xuất khẩu

Với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam, Chính phủ yêu cầu theo dõi sát diễn biến thị trường, điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa, bảo đảm ổn định thị trường tiền tệ, tỷ giá, thúc đẩy xuất khẩu.

Đồng thời thực hiện các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng gắn với bảo đảm chất lượng và cơ cấu tín dụng hợp lý; đẩy nhanh tiến trình tái cơ cấu các tổ chức tín dụng yếu kém, tăng cường kiểm soát và xử lý nợ xấu.

Liên quan đến tỷ giá, mấy ngày gần đây tỷ giá trên thị trường giảm rất mạnh. Sáng nay (8/10), giá bán ra USD của các ngân hàng phổ biến chỉ ở mức 22.400 đồng/USD, giảm hơn 100 đồng so với tuần trước. Theo các chuyên gia ngân hàng, đó là kết quả của những giải pháp điều hành đồng bộ, quyết liệt của NHNN Việt Nam.

Theo đó, NHNN đã giảm trần lãi suất huy động ngoại tệ, đặc biệt đưa lai suất tiền gửi ngoại tệ của các tổ chức về còn 0%. Việc làm này đã giảm thiểu lợi ích của việc nắm giữ USD đồng thời gia tăng vị thế cho VND. Tiếp đó, NHNN đã ban hành Thông tư 15/2015/TT-NHNN nhằm hạn chế tối đa tình trạng găm giữ ngoại tệ trên tài khoản của các tổ chức, cá nhân.

"Việc giảm trần lãi suất huy động ngoại tệ cùng những quy định của Thông tư 15 đã hạn chế tối đa tình trạng găm giữ ngoại tệ trên tài khoản. Nguồn cung ngoại tệ tăng tất yếu sẽ kéo tỷ giá giảm", một chuyên gia phân tích.