Tổng thống Mozambique, ngài Filipe Jacinto Nyusi hội đàm với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. (Ảnh: Vietnam+)

Chiều 11/3/2016, lễ đón chính thức Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã được tổ chức trọng thể tại Phủ Tổng thống Mozambique với nghi lễ cao nhất dành cho nguyên thủ quốc gia và 21 loạt đại bác chào mừng. 

Đông đảo quần chúng nhân dân Mozambique đã nồng nhiệt chào đón Chủ tịch cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam.

Sau lễ đón chính thức được tổ chức trọng thể tại Phủ Tổng thống Mozambique, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Mozambique Filipe Jacinto Nyusi đã tiến hành hội đàm trong bầu không khí cởi mở, thân tình và hữu nghị.

Tổng thống Mozambique Filipe Jacinto Nyusi nhiệt liệt chào mừng Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm cấp nhà nước tới Mozambique, coi đây là một sự kiện trọng đại, chuyến thăm đầu tiên của một Lãnh đạo Nhà nước Việt Nam tới Mozambique và là dấu mốc quan trọng trong quan hệ giữa hai nước. 

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang bày tỏ vui mừng khi quay trở lại thăm đất nước Mozambique anh em sau 7 năm trên cương vị mới, cảm ơn về sự đón tiếp nồng nhiệt và trọng thị mà Lãnh đạo và nhân dân Mozambique dành cho đoàn.

Hai Lãnh đạo đã thông báo cho nhau tình hình mỗi nước, bày tỏ hài lòng về quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Mozambique đang phát triển tốt đẹp và mở rộng trên nhiều lĩnh vực. 

Tổng thống Mozambique Filipe Jacinto Nyusi coi Việt Nam là biểu tượng anh hùng trong đấu tranh giải phóng dân tộc, bày tỏ sự ngưỡng mộ về những thành tựu đạt được trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. 

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao những thành tựu phát triển kinh tế-xã hội cũng như những nỗ lực cải cách của Mozambique trong thời gian qua.

Về quan hệ chính trị, hai bên nhất trí cần tăng cường trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao hai nước, tăng cường phối hợp và ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn và tổ chức quốc tế. 

Hai lãnh đạo cũng dành thời gian trao đổi sâu sắc về các vấn đề quốc tế và khu vực mà hai nước quan tâm, cho rằng các nước phải nỗ lực đóng góp cho việc duy trì hòa bình và ổn định trên thế giới, nhất trí các xung đột, tranh chấp về biên giới lãnh thổ cần phải được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế. 

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cảm ơn Mozambique đã ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Hội đồng kinh tế xã hội của Liên hợp quốc và đề nghị Mozambique ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Ủy ban Luật pháp Quốc tế (ILC) nhiệm kỳ 2017-2021 và Uỷ viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. 

Hai bên nhất trí rằng cơ chế Ủy ban liên chính phủ và tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao hai nước cần phải được tổ chức thường xuyên, đặt ra các mục tiêu cụ thể để có thể triển khai thực hiện thực sự hiệu quả.

Về thương mại, hai vị lãnh đạo cùng cho rằng trao đổi thương mại song phương còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng và quan hệ chính trị tốt đẹp giữa hai nước và nhất trí giao các bộ/ngành thảo luận các biện pháp cụ thể để phấn đấu tới 2020 nâng kim ngạch song phương giữa hai nước lên ít nhất 500 triệu USD và tăng dần sau đó. 

Để đạt được mục tiêu này, đề nghị Mozambique tạo cơ chế/khuôn khổ hợp tác kinh tế thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước, trước tiên là xem xét xây dựng kho ngoại quan hàng hóa.

Hai lãnh đạo bày tỏ vui mừng về liên doanh đầu tư viễn thông Movitel, liên doanh giữa Viettel và Công ty đầu tư SPI của Mozambique, cho rằng thành công của liên doanh này là minh chứng cho hiệu quả đầu tư vào Mozambique và động lực để các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào thị trường này. 

Mozambique đánh giá cao những đóng góp của Movitel vào phát triển kinh tế-xã hội của Mozambique, đồng thời nhất trí nhân rộng mô hình liên doanh đầu tư này sang các lĩnh vực như: dầu khí, thương mại, chế biến nông sản, xây dựng….

Về hợp tác nông nghiệp, thủy sản, hai bên nhất trí cho rằng đây là lĩnh vực hợp tác rất tiềm năng. Mozambique đánh giá cao thành công của dự án hợp tác ba bên Việt Nam-Mozambique-Nhật Bản về trồng lúa tại Zambezia, đưa ba giống lúa phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của Mozambique vào trồng trọt, góp phần tăng năng suất lúa lên gấp đôi, giúp giải quyết nhu cầu lương thực tại chỗ và tạo công ăn việc làm cho người dân. 

Đồng thời, Mozambique cho biết rất mong muốn Việt Nam cử chuyên gia sang làm việc tại Viện Nghiên cứu về thủy sản và giúp xây dựng mô hình nuôi cá lồng trên biển tại Mozambique mà Việt Nam có nhiều kinh nghiệm. 

Hai vị Lãnh đạo cũng nhất trí giao các bộ/ngành liên quan thúc đẩy nghiên cứu việc triển khai dự án trồng cao su hiện đang bị chững lại.

Về lĩnh vực giao thông vận tải, Tổng thống Mozambique mong muốn đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực hàng hải và vận tải biển mà Việt Nam có thế mạnh, cho biết đang dự thảo luật kêu gọi đầu tư tư nhân về vận tải đường biển, một phương thức vận tải hiệu quả với chi phí thấp. Tổng thống đề nghị Việt Nam tiếp tục giúp Mozambique đào tạo nhân lực trong lĩnh vực hàng hải.

Ngoài ra, Việt Nam cho biết sẵn sàng giúp Mozambique đào tạo nhân lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin, quân y, viễn thông, công nghệ thông tin…và chia sẻ kinh nghiệm trong các lĩnh vực phòng chống thiên tai, phòng chống tội phạm, khủng bố, bạo động, phòng cháy chữa cháy, tăng gia sản xuất trong quân đội…. 

Hai bên nhất trí phối hợp đàm phán và sớm ký kết Hiệp định bảo vệ tin mật, Hiệp định dẫn độ và Hiệp định chuyển giao người bị kết án tù.

Hai vị Lãnh đạo nhất trí hai nước cần tổ chức sớm Ủy ban liên chính phủ lần 4 để cụ thể hóa và triển khai thực hiện các nội dung được thống nhất trong hội đàm ngày hôm nay.

Sau hội đàm, hai vị Lãnh đạo đã chứng kiến lễ ký kết Phụ lục Nghị định thư về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam và Bộ Giáo dục và Phát triển Nhân lực Mozambique.

Nhân dịp này, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang mời Tổng thống Filipe Jacinto Nyusi sang thăm Việt Nam trong thời gian thuận tiện, Tổng thống Mozambique đã vui vẻ nhận lời.