Bên hành lang phiên họp Quốc hội sáng 24.10, trao đổi với báo chí, Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh cho biết, ngân sách năm qua khó khăn là do giá dầu giảm quá mạnh so với dự kiến. Lúc đầu, ngân sách dự toán khoảng 100 USD/thùng, thực tế giá dầu bình quân giảm chỉ còn 50 USD/thùng. Bên cạnh đó, thu từ nhà máy lọc dầu Dung Quất cũng bị giảm. Tổng cộng các khoản thu liên quan đến dầu thô trong năm 2015 giảm khoảng 63.000 tỉ đồng.

Nguồn thu thứ hai không tăng, thậm chí giảm do lộ trình giảm thuế để hỗ trợ cho cộng đồng doanh nghiệp. Theo kế hoạch trong giai đoạn 2015 - 2020, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp giảm từ 25% xuống 23% rồi 20%, nhưng vì khó khăn quá nên phải hạ nhanh hơn từ 25% xuống 22%, rồi ưu đãi cho một số lĩnh vực còn 20%. Chính sách này vừa hỗ trợ, vừa nuôi dưỡng nguồn thu nhưng theo Phó thủ tướng phải có độ trễ, nhanh thì 1 vài năm, thậm chí mất 5 năm các doanh nghiệp có thể phục hồi sản xuất ra sản phẩm, có lãi ngân sách mới có thu.

“Đó là những yếu tố căn bản để lý giải tại sao tăng trưởng GDP cao mà thu ngân sách lại thấp”, Phó thủ tướng nói.

Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh - Ảnh: Chinhphu.vn

Vay để đầu tư, không phải để ăn tiêu

Tuy nhiên, điểm tích cực thu ngân sách năm nay, theo Phó thủ tướng là nỗ lực của các địa phương. Tổng thể thu ngân sách tăng, chủ yếu nằm ở phần tăng nội địa của các địa phương. Như vậy, với chuyển biến cơ cấu nguồn thu, theo đánh giá của Phó thủ tướng, nguồn thu dần trở nên bền vững, bởi nguồn thu từ nội địa luôn là một nguồn thu căn cơ, chắc chắn. Trước kia nguồn thu từ dầu thô và xuất nhập khẩu rất lớn, lên tới vài chục % GDP, nay chỉ còn rất nhỏ, thậm chí chỉ còn vài % GDP. Tín hiệu tích cực này xóa đi những lo ngại cố hữu về tác động khó lường của biến động giá dầu các năm trước.

Để cân đối được ngân sách, đảm bảo an toàn tài chính quốc gia, Phó thủ tướng cho rằng khi nguồn thu sụt giảm, khó khăn thì phải “thắt” đầu ra, tức giảm chi, chỉ chi những gì thực sự cần thiết. “Cũng không nên quá lo lắng ngân sách bị đảo lộn, bởi nếu ngân sách Trung ương hụt thu thì địa phương đã tăng lên. Để đảm bảo cân đối sẽ giảm nguồn điều tiết từ Trung ương”, Phó thủ tướng nói.

Liên quan áp lực nợ công khi Chính phủ đề nghị vay vốn 3 tỉ USD để đảo nợ, Phó thủ tướng cho rằng, không quốc gia nào không phải đi vay, vay để tái cơ cấu nợ được pháp luật cho phép. Tuy nhiên, vay để đầu tư tạo ra sản phẩm, tạo tiền để trả nợ chứ không phải vay để đầu tư bừa bãi, vay chi thường xuyên.

“Quan trọng là vay về làm gì để trả được nợ. Con số nợ công cao hay thấp không phải vấn đề. Kể cả anh vay thấp mà không trả được, đầu tư không hiệu quả vẫn vỡ nợ như thường”, Phó thủ tướng cảnh bảo và lưu ý, quan trọng là phải quản lý tốt đầu ra.

(Theo Báo Thanh Nien)