Cho nhà đầu tư ngoại tham gia HĐQT

Trao đổi với chúng tôi mới đây, ông Sử Ngọc Khương, Giám đốc Khối Đầu tư thuộc Savills Việt Nam, khẳng định rằng 2015 là năm chứng kiến nhiều thương vụ mua bán – sáp nhập trong lĩnh vực BĐS nhiều nhất lịch sử. Trong đó, có những thương vụ lớn hàng tỷ USD, chứng tỏ các nhà đầu tư nước ngoài đang có xu hướng mua lại những dự án có quỹ đất lớn để phát triển hoặc hợp tác với chủ đất phát triển thành khu dân cư hiện đại, chuổi trung tâm thương mại…

Một số nhà đầu tư nước ngoài khác lại thích tham gia góp vốn, mua cổ phần hoặc thông qua hình thức mua trái hiếu chuyển đổi của các doanh nghiệp BĐS có uy tín trên thị trường Việt Nam. Sau khi tham gia, nhà đầu tư nước ngoài sẽ hợp tác trong từng dự án cụ thể và hỗ trợ cho doanh nghiệp nội địa bằng kinh nghiệm quản lý, phát triển và thậm chí là nguồn tài chính hùng hậu.

 

Chính Quỹ đầu tư Nhật Bản Creed Group đang bắt tay với công ty địa ốc An Gia theo phương thức trên. Cuối tháng 7/2015, quỹ đầu tư Creed Group đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư toàn diện với An Gia (An Gia Investment). Theo đó, quỹ này sẽ rót 200 triệu USD vào An Gia Investment thông qua việc mua lại 20% cổ phần của công ty, tham gia vào HĐQT và đầu tư vào các dự án triển khai trong thời gian tới theo tỉ lệ 50/50, đồng thời cung cấp các khoản vay với lãi suất ưu đãi.

Trong năm 2015, hai bên tiếp tục hợp tác theo kiểu ăn chia 50-50 cùng phát triển dự án The Everich 2 (quận 7), cho ra thị trường hơn 3.000 căn hộ. Tiếp theo đó, trong năm 2017, Creed Group tiếp tục “rót” vốn vào An Gia để phát triển một dự án khu đô thị hiện đại.

Cuối tháng 7/2015, CTCP Đầu tư Nam Long đã hoàn thành việc phát hành riêng lẻ hơn 7 triệu cổ phiếu cho Ibeworth Pte. Ltd (Ibeworth), công ty thuộc quyền kiểm soát 100% của Keppel Land Limited (Keppel Land), với giá trị giao dịch là hơn 140 tỷ đồng.

Một thương vụ M&A nổi bật trong năm qua phải kể đến là Dự án resort casino Nam Hội An được triển khai với một tổ hợp nghỉ dưỡng có casino có vốn đầu tư 4 tỷ USD tại Quảng Nam. Dự án được VinaCapital và VinaLand mua lại từ năm 2007 với kế hoạch hợp tác cùng tập đoàn Genting Berhad (Malaysia) để phát triển một tiểu đô thị phức hợp. Dự án này chính thức được cấp chứng nhận đầu tư kể từ tháng 12/2010, với liên danh VinaGenting gồm các nhà đầu tư VinaCapital và Genting Berhad.

Tuy nhiên, tới tháng 9/2012, Genting đã bất ngờ rút khỏi dự án. Đến đầu tháng 09/2015, VinaCapital cho biết, cấu trúc đầu tư tại dự án Nam Hội An, theo đó VinaLand Limited đã không còn là cổ đông lớn nhất của công ty quản lý dự án và thay vào đó là tập đoàn Chow Tai Fook (Hong Kong).

Nhà đầu tư nội không kém cạnh

Đình đám không kém, Quỹ đầu tư Gaw Capital Partner có trụ sở tại HongKong đã chi 106 triệu USD mua 4 dự án của Indochina Land bao gồm Indochina Plaza Hanoi, Hyatt Regency Danang và 2 dự án đang phát triển khác tại Quảng Nam và Tp.HCM. Hay như Gamuda Land đã mua dự án Celadon City từ nhà đầu tư Sacomreal tại Tp.HCM với giá trị chuyển nhượng là 64 triệu USD.

Nổi bật nhất trong năm trong làn sóng M&A của doanh nghiệp nội phải kể đến Công ty CP Đầu tư và Kinh doanh nhà Khang Điền đã mua vào 32 triệu cổ phiếu BCI với giá trị 768 tỷ đồng, qua đó nâng số lượng cổ phiếu sở hữu lên 49,7 triệu cổ phiếu, chiếm 57,31% vốn điều lệ của CTCP Đầu tư Xây dựng Bình Chánh (BCCI). Với tỷ lệ sở hữu như vậy, BCCI hiện đã trở thành công ty con của Khang Điền.

CBRE cũng tiết lộ them, cuối tháng 6/2015, quỹ đầu tư Warburg Pincus đã hoàn thành khoản đầu tư tiếp theo trị giá 100 triệu USD, nâng tổng giá trị đầu tư vào CTCP Vincom Retail lên đến 300 triệu USD. Trước đó vào tháng 5/2013, Warburg Pincus đã đầu tư 200 triệu USD vào Vincom Retail.

Sau khi được Quỹ đầu tư hàng đầu thế giới Warburg Pincus quyết định khoản đầu tư tiếp theo trị giá 100 triệu USD vào Công ty Cổ phần Vincom Retail (thuộc Tập đoàn Vin Group) phát triển hệ thống trung tâm thương mại Vincom thì Vin Group cũng hoàn tất việc thu mua dự án StarCity Center từ tay đối tác Ocean Group.

Một diễn biến mới nhất, CBRE dẫn nguồn báo chí Hàn Quốc đưa tin AON Holdings tham gia thương vụ mua tòa tháp Keangnam 72 tại Việt Nam. AON Holdings được cho là đã trả khoảng 450 tỷ won để mua lại khoản nợ này. Sau khi tiếp quản và xử lý các khoản nợ, AON Holdings sẽ nắm quyền kiểm soát toà nhà cao nhất Việt Nam.

Hiện trong giới bán lẻ Việt Nam đã có những đồn đoán rằng tập đoàn bán lẻ Central Group của gia đình giàu nhất Thái Lan Tiang Chirathivat sẽ hoàn tất việc mua lại chuỗi Big C trong quý I/2016.

Central Group cũng là cổ đông hiện đang sở hữu 49% cổ phần chuỗi điện máy Nguyễn Kim cũng như gần đây đang triển khai đầu tư mạnh hệ thống thời trang Robins, SuperSports, Crocs và New Balance.

Ngoài ra, theo tìm hiểu của chúng tôi, sau khi Tập đoàn bán lẻ Pháp Casino Group công bố sẽ chuyển nhượng lại hoạt động kinh doanh chuỗi cửa hàng Big C ở một số thị trường không trọng điểm, trong đó có Việt Nam hồi giữa tháng 12/2015, chuỗi siêu thị này đã có sự thay đổi về người điều hành. Theo đó, CEO đồng thời là người đại diện theo pháp luật mới của tất cả các công ty con trong chuỗi Big C là ông Guillaume Gerard Marie Seneclauze thay thế các ông James Adfred Scott, Laurent Guy Zécri...

Đồng thời Big C Việt Nam cũng điều chỉnh vốn điều lệ của một số công ty con trong chuỗi. Đơn cử, Công ty TNHH Siêu thị Big C An Lạc là công ty liên doanh sở hữu siêu thị Big C An Lạc ở KCN Tân Tạo phường Bình Trị Đông B quận Bình Tân TPHCM đã điều chỉnh vốn điều lệ lên 422,8 tỉ đồng. Trong đó, công ty Cavi Retail Limited (Hồng Kông) sở hữu 80% số vốn và Công ty CP Đầu tư Xây dựng Bình Chánh sở hữu 20%.

Hiện hệ thống Big C có 32 siêu thị trên toàn quốc, 10 cửa hàng tiện lợi tại TPHCM và trang thương mại điện tử Cdiscount.vn. Tại Việt Nam, Big C thường liên doanh với một số đối tác trong nước có sở hữu mặt bằng trong nước để thành lập pháp nhân cùng kinh doanh.

Nhà bán lẻ này được giới trong ngành đánh giá là đáng gờm nhất ở thị trường trong nước và luôn đưa ra nhiều chương trình xúc tiến bán hàng với giá bán rất cạnh tranh để thu hút khách hàng hiện nay, thể hiện qua khẩu hiệu “Big C cam kết tặng sản phẩm miễn phí, nếu khách hàng tìm được giá rẻ hơn tại các siêu thị khác. Chuỗi này cũng tiên phong trong việc làm nhãn hàng riêng và vươn ra các tỉnh xung quanh, thay vì tập trung vào 2 đô thị lớn.

Tuy nhiên, xét về doanh thu, theo Tạp chí Retail Asia năm 2014 chuỗi Big C Việt Nam đạt 546 triệu USD, chỉ bằng 50% của Co.opmart. Còn so với Big C Thái Lan thì doanh thu Big C Việt Nam chỉ bằng khoảng 16% và chiếm tỉ lệ đóng góp khá nhỏ vào doanh thu của Tập đoàn Casino.