Trả lời câu hỏi của PV về việc tại sao các gói thầu thiết bị dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 1 được triển khai xây dựng trong khi chưa có định mức dự toán được phê duyệt, Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng cho biết: “Cũng có nhiều lý do! Bộ Công thương đang rà soát lại”.

Dự án nhiệt điện Sông hậu 1 đã thi công trong khi định mức giá chưa được phê duyệt. Ảnh: QT

Theo tìm hiểu của PV, Dự án nhiệt điện Sông Hậu 1 có tổng mức đầu tư hơn 43.000 tỉ đồng, do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam làm chủ đầu tư (PVN); Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam (Lilama) làm Tổng thầu EPC. Ngày 10/4/2015, PVN đã ký hợp đồng EPC dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 1 với Lilama. Ngay sau đó, Lilama đã ký với Tập đoàn Doosan Hàn Quốc hợp đồng cung cấp thiết bị chính chiếm đến gần 80% dự án, trị giá trên 1 tỉ USD. Một đơn vị trong nước là Viện Narime nhận được một số gói thầu như tư vấn thiết kế, lọc bụi tĩnh điện… và gói thầu 6.000 tấn thiết bị, giá trị thực hiện khoảng 330 tỉ đồng.

Tuy nhiên, theo hồ sơ năng lực chế tạo thiết bị nhà máy nhiệt điện của Narime số 694/TMT-NCCK trình Bộ Công thương ngày 7/8/2015 thì bộ phận sản xuất của Narime chỉ có 25 lao động gồm: 10 thợ hàn, 4 thợ gia công cơ khí, 10 thợ lắp đặt, 1 thợ điện; danh mục máy móc và trang thiết bị phục vụ sản xuất hiện có 13 máy công cụ thì 8 máy từ thời Liên Xô cũ.

Thế nhưng không hiểu sao, đơn vị trực thuộc Bộ Công thương này lại nhận được gói thầu “khủng” tại Dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 1. Trong khí tại hội thảo “Chiến lược phát triển ngành cơ khí Việt Nam”, đại diện một số DN đã phải lên tiếng “van xin” để được giao việc.

Điển hình như ông Nguyễn Xuân Cường, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Thiết bị điện Đông Anh (EEMC) nói không cần xin hỗ trợ bất cứ điều gì, chỉ muốn xin được... giao việc. Tương tự, ông Nguyễn Tăng Cường, Giám đốc Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung cho rằng, việc liên kết giữa các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực cơ khí là rất yếu. Ông Cường nêu ví dụ, Lilama khi được giao làm Tổng thầu EPC lẽ ra cần công khai kêu gọi các DN hoạt động trong lĩnh vực cùng tham gia, có như vậy ngành cơ khí mới phát triển được. Đằng này, tới khi nhà máy nhiệt điện sông Hậu 1 khởi công, nhiều DN mới biết thì làm sao mà phát triển được.

Điều bất thường là ngày 25/9/2015, Bộ Công thương (trong Báo cáo Chính phủ về tình hình triển khai thực hiện cơ chế thiết kế chế tạo trong nước thiết bị các nhà máy nhiệt điện giai đoạn 2012 – 2025) đã thừa nhận: “Định mức dự toán chuyên ngành thiết kế chế tạo, thiết bị nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1, Sông Hậu 1 và Quỳnh Lập 1” là chưa “hoàn thiện” theo Luật Xây dựng.

Tiếp đó, ngày 28/9/2015 Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng đã ký công văn đề nghị Bộ Xây dựng cho ý kiến đối với định mức dự toán chuyên ngành thiết kế chế tạo, thiết bị nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1, Sông Hậu 1 và Quỳnh Lập 1 “để đảm bảo tính cập nhật, độ chính xác của định mức dự toán và phù hợp với quy định của pháp luật”...