Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland David Cameron đã thăm chính thức Việt Nam từ ngày 29 đến ngày 30/07/2015.
Thái Lan lên kế hoạch chuyển dòng nước sông Mê Kông
- Cập nhật : 01/09/2015
(Tin kinh te)
Thái Lan đang xem xét kế hoạch chuyển nước từ các dòng Mê Kông, Moei và Salween để tưới tiêu cho các vùng đất nông nghiệp.
Trong bối cảnh khô hạn đang tiếp tục gây thiệt hại 48 huyện trên 9 tỉnh của nước này, kế hoạch chuyển nước trên được Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha và chính phủ nước này kỳ vọng sẽ là giải pháp hiệu quả giúp nông dân thoát khỏi cảnh khan hiếm nước lâu nay.
Thủ tướng Prayut đã coi đây là một cơ hội giúp hồi sinh các khu canh tác nông nghiệp nhằm tối đa hóa lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng trước tiên cần đàm phán với các quốc gia khác có liên quan.
Sông Salween và Moei tạo nên biên giới giữa Thái Lan và Myanmar; một phần dòng Mê Kông cũng tạo nên biên giới giữa Thái Lan và Lào. Phương án chuyển nước từ các dòng sông đa quốc gia này nằm trong kế hoạch nhằm giải quyết một cách bền vững vấn đề thiếu hụt nguồn nước phục vụ cho nông nghiệp của Thái Lan.
Đây cũng không phải lần đầu tiên Thái Lan tìm kiếm nguồn nước từ các quốc gia láng giềng để giúp các vùng đất nông nghiệp đủ nước tưới tiêu. Nguyên Thủ tướng Samak Sundaravej ngay từ năm 2008 đã từng đề xuất một dự án chuyển nước từ sông Mê Kông khi ông còn đương nhiệm.
Thái Lan nghiên cứu dự án chuyển dòng nước sông Mê Kông
Tuy nhiên, kế hoạch này khi đó đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các nhà hoạt động môi trường trong và ngoài nước. Cùng với thái độ không ủng hộ của các quốc gia cùng sở hữu con sông, dự án đó cuối cùng chỉ nằm lại trên giấy.
Trước đó, ngày 25/7, mạng lưới người Thái tại 8 tỉnh lưu vực sông Mê Kông đã phản đối kế hoạch xây dựng các khu kinh tế đặc biệt ở 8 tỉnh dọc sông Mê Kông vừa được chính phủ Thái Lan công bố.
Bà Jintana Kaysornsombat, đại diện Mạng lưới Người Thái, cho rằng cần nghiên cứu kỹ lưỡng việc chuyển nước sông Mê Kông trước khi thực hiện vì những rủi ro mà dự án này mang lại.
Nông dân và ngư dân địa phương đã và đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ những con đập ở thượng nguồn, do đó họ có lý do để lo lắng về tác động của những dự án lớn khác, bà Jintana nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Nichon Pholjan, thành viên Hội đồng Phát triển Chính trị tỉnh Beung Kan (một tỉnh bên bờ sông Mê Kông) nhấn mạnh: "Việc chuyển nước của con sông lớn này có thể ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn người. Chúng tôi yêu cầu chính phủ Thái Lan phải đưa người dân tham gia vào quá trình lên kế hoạch".
Bên cạnh đó, theo số liệu từ Ủy ban sông Mê Kông Việt Nam: Thời gian qua, các quốc gia Trung Quốc, Lào, Campuchia đã quy hoạch trên 20 đập thủy điện bậc thang trên dòng chính sông Mê Kông.
Hiện nay, Trung Quốc đang triển khai xây dựng 8 đập thủy điện ở thượng nguồn, trong đó có 4 đập đã hoàn thành và đi vào khai thác. Trung Quốc cũng đang nghiên cứu triển khai tiếp 6 đập khác trên lãnh thổ nước mình và dự định đầu tư một số đập thủy điện khác trên lãnh thổ nước Lào.
Lào dự kiến sẽ xây dựng 7 đập thủy điện và liên kết với Thái Lan xây dựng 1 đập thủy điện khác ở vùng biên giới Lào-Thái Lan. Hiện nay đập thủy điện đầu tiên của Lào là Sayabury công suất 1.285 MW đã hoàn thành 40% khối lượng, dự kiến phát điện thử vào năm 2017, bất chấp sự phản ứng của hàng triệu người dân bị ảnh hưởng.
Campuchia cũng dự định xây dựng 3 đập thủy điện, trong đó đập Sảmbo có vị trí sát Việt Nam, với công suất dự kiến lên đến 2.600MW, dự báo sẽ tác động đến chế độ dòng chảy mùa khô về phía Việt Nam rất lớn.
Thủy điện trên dòng chính sông Mê Kông sẽ làm lợi cho các quốc gia có tiềm năng lớn như Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan 3-4 tỷ USD/năm, nhưng cũng gây thiệt hại rất lớn về môi trường sinh thái cho cả vùng và khu vực hạ lưu.
Cụ thể, báo cáo Đánh giá Môi trường Chiến lược (SEA) đối với những đề xuất dự án phát triển thủy điện trên dòng chảy chính Sông Mê Công được Ủy hội Sông Mê Kông (MRC) công bố vào tháng 10/2010 cho biết: các dự án thủy điện đóng góp khoảng 8% năng lượng cho toàn vùng nhưng làm tổn thất các ngành thủy sản và nông nghiệp 500 triệu USD/năm, hơn 100 loài sinh vật có nguy cơ tuyệt chủng, thiệt hại 30 triệu USD do giảm sản lượng nông nghiệp và phải đầu tư 30 triệu USD để tăng thêm phân bón, cải tạo hệ thống tưới tiêu vì các đập thủy điện.
Sinh kế và an ninh lương thực của 30 triệu người dân sống dựa vào vùng đánh bắt cá của sông Mê Kông sẽ bị hủy hoại nếu các đập thủy điện được xây dựng.
