Bà Phạm Chi Lan: Việt Nam không học được gì từ thực tiễn quản lý vốn nhà nước của quốc tế

Nhân định của chuyên gia Phạm Chi Lan cho rằng Việt Nam là một học trò rất dốt học bởi trước đó đã có rất nhiều bài học về quản lý vốn nhà nước từ quốc tế nhưng trên thực tiễn không làm được gì cả.

Đó là chia sẻ của chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan đưa ra tại hội thảo "Đổi mới cơ chế giám sát của cơ quan đại diện chủ sở hữu tiến trình cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước (DNNN)" ngày 19/7.

Theo bà Lan, chưa nói đến hệ thống quản trị và nhiều mặt khác chỉ riêng cơ chế giám sát DNNN đã có nhiều vấn đề, nhiều câu hỏi được đặt ra. "Phải chăng, Việt Nam là một học trò dốt học biết bao nhiêu người thầy, bài vở mà thực tiễn không làm được gì cả", bà Phạm Chi Lan nhận định.

Vị chuyên gia nhìn nhận từ báo cáo đánh giá của Viện Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) đưa ra tại hội thảo, suốt 21 trang đầu tiên nói về kinh nghiệm của các nước, kinh ngiệm chuẩn mực của OECD, World Bank, Việt Nam có rất nhiều bài học.

Tuy nhiên, thực tế, theo báo cáo của ông Phạm Đức Trung, Trưởng ban Cải cách và Phát triển doanh nghiệp (CIEM), dù đã có hoạt động quản lý giám sát nhưng trong giai đoạn 2011-2016, tỷ trọng DNNN thua lỗ không giảm. Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2016 cho thấy 23/91 tập đoàn, tổng công ty, nhóm công ty mẹ - con lỗ lũy kế trên 17.000 tỷ đồng.

Ông Trung dẫn báo cáo của đoàn giám sát Quốc hội 2018 cũng cho biết: "Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát của cơ quan đại diện chủ sở hữu, kiểm soát nội bộ chưa hiệu quả là môt trong các nguyên nhân dẫn đến những vi phạm trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp".

Bà Lan cho rằng hiện nay Việt Nam kông làm rõ được nội hàm vai trò của cơ quan giám sát, làm cho các cơ quan không hiểu được nhiệm vụ và trách nhiệm của mình. Bên cạnh đó, quá nhiều cơ quan được phân công nghiệm vụ tương tự nhau nên không ai chịu trách nhiệm trước các vấn đề thua lỗ, thất thoát trong quản lý vốn nhà nước.

"DNNN chịu nhiều tròng giám sát nhưng không ai thực sự chịu trách nhiệm sẽ chỉ đưa ra những báo cáo giám sát mờ nhạt chồng chéo lên nhau, như thầy bói xem voi", bà Lan bày tỏ.

Hồi tháng 3/2018, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp" (hay thường được gọi là "Siêu ủy ban") được chính thức thành lập. Ủy ban này được kỳ vọng sẽ giúp Chính phủ quản lý, giám sát có hiệu quả vốn và tài sản nhà nước tại các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, khả năng giám sát, đầu tư và hiểu quả của Siêu ủy ban này vẫn là điều mà các chuyên gia băn khoăn.

Theo TS Nguyễn Đình Cung, Siêu ủy ban, dù mang tên gọi "Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp" (hay thường được gọi là "Siêu ủy ban") nhưng không nên thực hiện chức năng quản lý nước. Ủy ban quản lý này chỉ nên thực hiện chức năng như nhà đầu tư.

Ông Cung cho rằng nếu Siêu ủy ban tiếp tục chức năng quản lý nhà nước thì mục tiêu nâng cao hiệu quả vốn và tài sản nhà nước sẽ khó đạt được.

"Để cơ quan này hoạt động tốt đừng áp dụng những quy chuẩn nhà nước cùng đừng tìm nhân tài từ hệ thống công chức nhà nước", TS Cung bày tỏ quan điểm.

"Hệ thống công chức cứ đúng quy trình làm việc sẽ không bao giờ có cách làm khác, sáng tạo đổi mới được", ông Cung nhận định. Theo đó, nhiệm vụ cho nhân sự của Siêu ủy ban nên ở mức rất cao, yêu cầu đầu tư đưa doanh nghiệp tăng trưởng 30-40% để tạo động lực cho phát triển thay vì chỉ yêu cầu tăng 1-2% so với mức đang thua lỗ hiện nay.

Đặc biệt, ai sẽ là người giao nhiệm vụ và nhiệm vụ cụ thể cho Siêu ủy ban là câu hỏi lớn mà Viện trưởng CIEM cho rằng cần phải tìm ra.

Khối doanh nghiệp này hiện có tổng giá trị vốn và tài sản đạt khoảng 5,4 triệu tỷ đồng.

Dự kiến sẽ có 30 doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế sẽ chuyển giao cho Ủy ban này quản lý, trong đó có 9/10 tập đoàn kinh tế (ngoại trừ Viettel là doanh nghiệp quốc phòng) và 21 tổng công ty đang thuộc sự quản lý của các bộ.

N.A
Theo Ndh.vn