Tiền gửi của dân và doanh nghiệp vào các ngân hàng tăng vọt, hiện đã lên đến gần 5,8 triệu tỷ đồng. Vậy phải chăng tiết kiệm đang lên ngôi hay nhà đầu tư đã sợ rủi ro hơn?
Thanh khoản hệ thống ngân hàng chỉ căng thẳng cục bộ
- Cập nhật : 16/01/2016
(Tai chinh)
Thị trường liên ngân hàng 3 tuần gần đây luôn ở trong tình trạng "nóng" khi lãi suất VND duy trì ổn định ở mức cao. Tuy nhiên, giới chuyên môn đánh giá, cơn sóng trên thị trường liên ngân hàng chỉ là ngắn hạn, trong dài hạn, thị trường sẽ duy trì đà ổn định.
Cầu vốn đẩy lãi suất duy trì mức cao
Tiếp tục xu hướng tăng từ đầu giữa tháng 11/2015, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng những ngày đầu năm 2016 tiếp tục duy trì ở mức cao. Mặc dù chỉ tăng nhẹ hơn so với tuần trước đó nhưng cũng đủ để lãi suất liên ngân hàng duy trì và củng cố ở mặt bằng cao mới.
Theo đó, lãi suất bình quân kỳ hạn qua đêm tuần đầu năm 2016 duy trì ở mức 4,86%/năm, không thay đổi so với tuần trước đó; lãi suất bình quân kỳ hạn 1 tuần và kỳ hạn 2 tuần lần lượt là 5,01%/năm và 5,04%/năm, tăng nhẹ so với tuần trước đó.
Diễn biến giao dịch trên thị trường liên ngân hàng bằng VND 5 tuần gần đây
Nguồn : Website NHNN ; số liệu tuần 04-08/1 tính đến ngày 06/1.
Tình trạng căng thẳng thanh khoản cục bộ cũng thể thiện trên thị trường mở (OMO) khi NHNN liên tục bơm ròng với khối lượng lớn, đặc biệt là trong những ngày cuối năm 2015. Thống kê cho thấy, 3 tuần gần đây, kể từ khi NHNN thực hiện nghiệp vụ mua kỳ hạn 28 và 56 ngày lần đầu tiên trong năm, khối lượng tiền NHNN đã bơm ròng tổng cộng lên tới hơn 75,4 nghìn tỷ đồng; đồng thời ghi nhận là tuần thứ 5 liên tiếp NHNN bơm ròng tiền với khối lượng lớn.
Diễn biến bơm/hút trên thị trường mở 5 tuần gần đây
Nguồn: Reuters và tính toán
Từ những tín hiệu trên, các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính ngân hàng nhận định, thanh khoản của ngân hàng đang căng thẳng cục bộ. Điều này phù hợp với dự báo và mang yếu tố mùa vụ khi vào thời điểm cuối năm, các ngân hàng thường có tâm lý thận trọng và gia tăng dự trữ nhằm đảm bảo nhu cầu thanh toán cuối năm tăng cao.
Ngoài ra, cũng chỉ còn gần 1 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán, nhu cầu thanh toán của các doanh nghiệp cho các hoạt động như thuế, tiền lương, tiền thưởng tăng. Thêm vào đó, nếu như những năm trước, tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động (LDR) thường ở mức cao trên 100%, thì hiện tại, tỷ lệ này chỉ đạt khoảng 90%. Với tỷ lệ LDR như vậy, căng thẳng trên thị trường liên ngân hàng chỉ ngắn hạn và có tính chất tạm thời, còn về trung hạn, thanh khoản sẽ duy trì sự ổn định.
Thanh khoản sẽ ổn định sau Tết Nguyên đán
Theo đánh giá của các chuyên gia thì nhiều khả năng căng thẳng trên thị trường liên ngân hàng sẽ tiếp tục duy trì vài tuần tới khi các yếu tố mang tính mùa vụ và dịp Tết Nguyên đán sắp cận kề, theo đó, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng bằng VND tiếp tục duy trì ở mức cao như 3 tuần gần đây.
Tuy nhiên, mặc dù tốc độ tăng trưởng tín dụng tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng huy động vốn trong phần lớn những tháng cuối năm 2015, thanh khoản hệ thống ngân hàng sẽ tiếp duy trì tình trạng ổn định trong năm 2016, do nguồn lực tài chính của các ngân hàng tương đối tốt: Các ngân hàng hiện đang nắm giữ khoảng 650.000-700.000 tỷ đồng TPCP, nếu thị trường OMO được điều hành linh hoạt và bơm đủ lượng tiền thì thanh khoản của hệ thống ngân hàng sẽ không gặp trở ngại; các ngân hàng cũng nắm giữ khoảng 140.000 tỷ đồng trái phiếu đặc biệt từ việc bán nợ xấu cho các VAMC và số trái phiếu đặc biệt này có thể vay tái cấp vốn từ NHNN trong trường hợp tín dụng tăng trưởng mạnh.
