(Kinh te)

Ngành công nghiệp ô tô sẽ chết và chiến lược phát triển ngành ô tô có thể sẽ tiếp tục thất bại nếu như Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt với ô tô được giảm sâu theo đề xuất của Chính phủ trình Quốc hội.

 

Phiên thảo luận tại hội trường về sửa đổi Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) chiều ngày 13/10, nhiều đại biểu băn khoăn về đề xuất sửa đổi thuế TTĐB đối với ô tô khi có thể tạo ra nhiều hệ lụy đối với ngành sản xuất ô tô trong nước.

Đại diện cho địa phương trực tiếp có các doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô, đại biểu Lê Văn Lai (Quảng Nam) cho rằng việc giảm thuế TTĐB với ô tô có thể giúp người tiêu dùng dễ tiếp cận với các sản phẩm ô tô giá rẻ và đáp ứng đòi hỏi của hội nhập với lộ trình giảm thuế. Tuy nhiên, việc giảm sâu thuế TTĐB có thể dẫn đến hệ lụy, là xe nhập khẩu có thể ồ ạt vào Việt Nam và “đe dọa” đến ngành sản xuất trong nước.

“Vấn đề đặt ra là thuế giảm sâu thì sẽ dẫn đến hệ lụy là đất nước ta nói chung và Quảng Nam đối diện thách thức mới. Tôi lo lắng là khi xe nhập khẩu ào ạt vào Việt Nam thì ngành sản xuất ô tô trong nước sẽ bước lên vũ đài mới mà sự cạnh tranh là không cân sức. Ngành ô tô của ta mới ra đời, còn non trẻ, vốn liếng đầu tư thấp, công nghệ lạc hậu, kinh nghiệm chưa nhiều, trong khi họ có nhiều kinh nghiệm.” – Đại biểu Lê Văn Lai lo ngại.

Thêm vào đó, hiện Chính phủ đang tính tới chiến lược phát triển sản xuất ô tô, nên Đại biểu Lai đặt câu hỏi rằng liệu rằng việc áp thuế này có khiến cho chiến lược bị thất bại hay không? Trong khi đề xuất giảm thuế của Chính phủ cũng không bàn tới những khó khăn mà ngành sẽ đối mặt và tác động tới tính khả thi của đề án.

Dẫn chứng cụ thể về trường hợp của doanh nghiệp ô tô Trường Hải đang đầu tư tại Quảng Nam, Đại biểu Lai lo ngại rằng mức thuế giảm sâu có thể “đe dọa” đến hoạt động của doanh nghiệp này khi phải cạnh tranh gay gắt với ô tô nhập khẩu giá rẻ. Trong khi đó, hiện nay Trường Hải đang tạo việc làm cho 10.000 lao động, đóng góp cho ngân sách địa phương tới trên 50%.

Đồng quan điểm, Đại biểu Hồ Thị Thủy (Vĩnh Phúc) cũng cho rằng việc sửa đổi liên tục sẽ làm cho chính sách không ổn định, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Bởi từ nay đến năm 2018 chúng ta phải giảm thuế ô tô theo cam kết với ASEAN, ngành sản xuất ô tô trong nước lại đang chịu nhiều sức ép cạnh tranh khi chi phí đang cao hơn 20% so với các nước trong khu vực.

Do đó, Đại biểu Thủy lo ngại rằng việc giảm thuế sẽ không thể hỗ trợ doanh nghiệp trước sức ép cạnh tranh, mà không cẩn thận còn tạo thuận lợi cho doanh nghiệp ô tô nước ngoài sẽ được lợi kép tư việc giảm thuế. Theo đó, thu ngân sách cũng sẽ bị bất lợi vì dòng xe nhỏ được giảm trong khi dòng xe này chiếm hơn 70% thị phần, xe được nhập ồ ạt làm gây áp lực lên hạ tầng giao thông và việc làm của người lao động.

“Việc ban hành chính sách cần hài hòa đảm bảo lợi ích của các bên liên quan. Khi thị trường ô tô chưa đủ lớn thì nhà nước phải hỗ trợ cho họ, có như vậy mới thúc đẩy được ngành ô tô Việt Nam tầm nhìn đến năm 2030 đã được Thủ tướng phê duyệt"- Đại biểu Thủy đề nghị.

Nhìn nhận về quá trình phát triển của ngành công nghiệp ô tô sau 25 năm, Đại biểu Trần Du Lịch (TPHCM) cho rằng tới thời điểm này ô tô dưới 9 chỗ cơ bản chưa nội địa hóa được nhiều. Dẫn chứng là hiện nay các doanh nghiệp nội địa vẫn chưa làm được những chi tiết quan trọng như động cơ, hộp số nên không thể nói rằng đã nội địa hóa được ngành ô tô.

“Cần phải đánh giá tác động của việc điều chỉnh thuế TTĐB đến mục tiêu phát triển ngành công nghiệp ô tô. Theo đó, chiến lược thuế phải gắn với chiến lược phát triển ô tô. Chúng ta có theo đuổi chiến lược này không, hay cứ nhập mà dùng. Chúng ta phải minh bạch cái này để đánh giá tác động” - Đại biểu Trần Du Lịch đề nghị.

Cần cân nhắc và có tính đến liều lượng chính sách để không để xảy ra tình trạng “cái xảy nảy cái ung”, Đại biểu Lê Văn Lai cũng đề nghị Chính phủ có báo cáo đầy đủ trên cơ sở tính toán những hệ lụy xảy ra để đối phó, tạo cơ sở cho các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua việc giảm thuế TTĐB với ô tô mà “tay không bị run”.