Ông Trump sẽ chọn ai cho vị trí đứng đầu Fed trong nhiệm kì tiếp theo?

Vị trí quan trọng nhất trong giới chuyên gia kinh tế toàn cầu sẽ được xác định trong 4 tháng nữa, và dường như đây là một cuộc đua rộng mở cho tất cả các ứng viên.

Nhiệm kì dẫn dắt Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) của bà Janet Yellen sẽ kết thúc vào ngày 3/2/2018, và Tổng thống Donald Trump chưa có bất cứ tín hiệu nào cho thấy ông sẽ đề cử một người kế nhiệm hay tái bổ nhiệm bà Janet Yellen vào vị trí này.

Cho đến nay thậm chí là vẫn chưa có danh sách về các ứng viên “lọt vào chung kết” bị rò rỉ từ Nhà Trắng. Nhưng xét đến tầm ảnh hưởng của sự chọn lựa này đối với nền kinh tế thế giới, New York Times đã tiến hành một cuộc khảo sát các chuyên gia và mời họ đưa ra các suy đoán của mình.

Theo kết quả thu được, xác suất bà Yellen được tái bổ nhiệm 22%. Trong khi đó, Kevin Warsh, cựu thống đốc của Fed, người có mối quan hệ sâu đậm với Đảng Cộng hòa, có tỷ lệ tốt hơn một chút: 23%.

Tuy nhiên, tỷ lệ mà hai nhân vật hàng đầu này gộp lại đạt chưa đến 50%, nghĩa là các chuyên gia tham gia cuộc khảo sát nghĩ rằng biết đâu sẽ có một ứng viên nào đó được ông Trump bổ nhiệm vào phút chót.

Tái bổ nhiệm bà Yellen: “truyền thống” bất thành văn giữa hai đảng

Có một “truyền thống” ở vị trí Chủ tịch Fed: nếu người đó được bổ nhiệm bởi một Tổng thống đến từ đảng đối lập với đảng của Tổng thống đương nhiệm thì sẽ được tái bổ nhiệm. Cựu Tổng thống Obama đã làm thế với Ben Bernanke, cựu Tổng thống Bill Clinton làm điều tương tự với Alan Greenspan, và cựu Tổng thống Ronald Reagan cũng tin dùng lại Paul Volcker.

Truyền thống đó đã giúp cho Fed, cơ quan có quyền lực khổng lồ đối với nền kinh tế và hệ thống tài chính Mỹ, được “cách ly” một chút với chính trị, nhưng đó chỉ là luật bất thành văn, không ai có thể bắt buộc ông Trump phải làm theo điều đó.

Suốt 4 năm tại chức, bà Yellen cũng đã có những đóng góp nhất định: kinh tế Mỹ tăng trưởng ổn định và các thị trường tài chính phát triển. Bà đã thận trọng trong việc tăng lãi suất dù kinh tế Mỹ dường như đang tiến về mức hầu như ai cũng có việc làm. Tuy nhiên, một số đối thủ bảo thủ hơn cho vị trí này lại cho thấy họ muốn tăng lãi suất nhanh hơn, điều mà có thể gây nguy hiểm cho nền kinh tế Mỹ khi ông Trump tiến gần đến các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2018 và tái tranh cử cho chiếc ghế Tổng thống vào năm 2020.

Sau khi chỉ trích bà Yellen suốt chiến dịch tranh cử Tổng thống, ông Trump cũng đã có một vài lời tốt đẹp dành cho bà khi hồi tháng 7 có nói rằng ông thích bà và “bà ấy đã làm tốt”.

Ngoài ra, vì ông Trump cần phải đạt được nhiều thỏa thuận với Đảng Dân chủ, nên việc tái bổ nhiệm bà Yellen có thể đóng vai trò như là một thiện ý với các thượng nghị sĩ đến từ Đảng Dân chủ. Khi các quan chức trong bộ máy lãnh đạo tập trung vào luật cải cách thuế và những ưu tiên khác ở Capitol Hill, điều đó có thể giúp ích cho họ.

Kevin Warsh - người của đảng Cộng hòa

Ông này từng là một thống đốc của Fed giai đoạn 2006 – 2011 và là thành viên trong nhóm đặc biệt của cựu Chủ tịch Ben Bernanke, tham gia vào việc đưa ra những hành động “phi thường” (và cũng gây nhiều tranh cãi) trong cuộc chiến chống lại khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Ông hiện là giảng viên xuất sắc tại Hoover Institution của đại học Stanford. Trước khi gia nhập Fed, ông từng làm việc ở Nhà Trắng dưới thời cựu Tổng thống George W. Bush và tại Morgan Stanley. Ông có bằng luật nhưng lại không có bằng cao cấp nào về kinh tế học.

Ông Warsh đã tỏ ra hoài nghi những nỗ lực thúc đẩy nền kinh tế của Fed qua chương trình nới lỏng định lượng và ủng hộ việc tăng lãi suất nhanh hơn. Ông cũng có triết lý điều hành tương đồng hơn với bộ máy của ông Trump.

Nếu ông được đề cử thì có thể sẽ có sự phản ứng dữ dội từ Đảng Dân chủ khi cho rằng nhân vật 47 tuổi này là “chưa đủ tiêu chuẩn”, phải là người chịu trách nhiệm cho các cuộc giải cứu ngân hàng hồi năm 2008 và có khuynh hướng quản lý các ngân hàng quá lỏng lẻo, cũng như dính dáng công khai đến chính trị, không phù hợp với truyền thống của một vị Chủ tịch Fed.

Chuyện gì đã xảy ra với Gary Cohn?

Cách đây không lâu, Gary Cohn, người đứng đầu hội đồng kinh tế quốc gia của Nhà Trắng, trông có vẻ là ứng viên hàng đầu cho vị trí Chủ tịch Fed trong nhiệm kỳ kế tiếp. Hồi cuối tháng 7, tỷ lệ chiến thắng dành cho ông là 46%, nhưng giờ chỉ còn 12%.

Là nhân vật số 2 tại Goldman Sachs, ông Cohn được cho là đã có xung đột với ông Trump sau khi chỉ trích phản ứng của Tổng thống về vụ bạo lực liên quan đến sắc tộc ở Charlottesville. Tuy nhiên, thậm chí là trước đó đã có lý do nghi ngờ về việc ông Cohn được bổ nhiệm vào vị trí Chủ tịch Fed.

Ông có phong cách được cho là rất “hung hăng”, không phù hợp với một cơ quan được quản lý theo cách “học thuật” nhiều hơn như Fed. Doanh nhân gần đây nhất từng trở thành Chủ tịch Fed là G. William Miller, được cựu Tổng thống Jimmy Carter bổ nhiệm, chỉ trụ được vỏn vẹn 18 tháng.

Một điều nữa là, nếu xét về lý lịch thì sự đề cử dành cho ông Cohn chắc chắn sẽ tạo ra một “cuộc chiến” dữ dội. Những người đến từ Đảng Dân chủ sẽ chỉ trích chính quyền ông Trump vì đã đưa một nhân vật hàng đầu của Goldman Sachs vào vị trí điều hành tài chính quyền lực nhất quốc gia (và có lẽ là nhất thế giới!). Một số người thuộc Đảng Cộng hòa theo chủ nghĩa dân túy cũng có thể sẽ phản đối.

Những ứng viên khác

John B. Taylor là một nhà kinh tế học được kính trọng tại đại học Stanford. Ông từng làm việc trong bộ máy của cựu Tổng thống George W. Bush và rất có tiếng nói trong những người thuộc Đảng Cộng hòa ở quốc hội.

Glenn Hubbard từng là cố vấn kinh tế hàng đầu cho cựu Tổng thống George W. Bush và hiện là hiệu trưởng trường kinh doanh Columbia.

Larry Lindsey là một cố vấn kinh tế hàng đầu khác cho cựu Tổng thống George W. Bush và cũng là một cựu thống đốc của Fed. Ông có bằng tiến sĩ kinh tế tại đại học Harvard.

Một nhân vật nữa cũng đáng chú ý là Jerome Powell, hiện là một thống đốc của Fed. Ông từng làm việc trong bộ tài chính dưới triều cựu tổng thốn George H.W. Bush và từng là đồng sở hữu tập đoàn quản lý tài sản Carlyle.

Yếu tố bất ngờ

Ông Trump là người thích sự bất ngờ. Chẳng hạn, trong cuộc tìm kiếm cho vị trí ngoại trưởng, ông đã xem xét nhiều nhân vật nổi bật trước khi chọn Rex Tillerson, CEO của Exxon, dù ông này được đánh giá là “không nằm trong vùng chọn lựa”.

Một trường hợp khác là lần bổ nhiệm vị trí đứng đầu tòa án tối cao. Mặc cho những suy đoán của dư luận, cuối cùng ông Trump lại chọn thẩm phán bảo thủ nhưng được kính trọng là Neil Gorsuch.

Khi ông Trump tập trung chọn lựa vị trí đứng đầu Fed, điều tương tự có thể sẽ xảy ra, và nhân vật ít tiềm năng nhất có thể sẽ xuất hiện. Đó là lý do vì sao các chuyên gia tham gia cuộc khảo sát đồng thuận rằng có 10% cơ hội dành cho người không có tên trong danh sách mà New York Times đưa cho họ.

Chúng ta hãy chờ xem!

Thanh Hải
Theo Trí thức trẻ/New York Times/CafeF