(Thuong mai)

Bài viết được đăng tải trên tờ Wall Street Journal mới đây nhận định, TPP có thể mang lại nhiều lợi ích cho ngành sản xuất Việt Nam. Bên cạnh đó cũng có những mặt trái như chi phí lao động tăng lên và áp lực sản xuất quy mô lớn hơn ở các nhà máy trong nước.

Theo tính toán của bộ phận nghiên cứu kinh tế thuộc Economist, trong một thập kỷ qua, chi phí tiền lương lao động sản xuất tại Việt Nam (bao gồm cả phúc lợi) đã tăng hơn 3 lần, lên mức 1,96 USD/giờ. Mặc dù vậy, con số này vẫn thấp hơn so với mức 3,27 USD/giờ tại Trung Quốc và 37,96 USD/giờ tại Mỹ.

Trong khi nhiều chuyên gia dự báo về khả năng dòng vốn đầu tư sẽ tăng mạnh vào Việt Nam và một số nhà đầu tư cho rằng Việt Nam sẽ trở thành địa điểm sản xuất lý tưởng thì ông Stanley Szeto, Giám đốc Lever Style, một công ty Hồng Kông chuyên sản xuất áo thun và quần bò cho các thương hiệu như Hugo Boss và J. Crew, lại tỏ ra không mấy “hào hứng”.

Ông Stanley lo ngại khi dòng vốn ngoại ồ ạt vào Việt Nam sẽ làm chi phí sản xuất tại đây tăng cao hơn. Trong 5 năm qua, Công ty Lever Style đã chuyển 1/4 dung lượng sản xuất của công ty từ Trung Quốc sang Việt Nam. Đồng thời, Công ty cũng giảm gần 50% số lao động tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, ông Stanley cũng cho biết, Công ty của ông chưa thể chuyển toàn bộ dây chuyền sản xuất sang Việt Nam do Việt Nam vẫn thiếu về công nghệ hiện đại trong sản xuất.

“Mặc dù TPP được kỳ vọng xóa bỏ hàng rào thuế quan giữa 12 quốc gia thành viên đối với các mặt hàng xuất khẩu như quần áo, nhưng tôi cho rằng, các nhà sản xuất tại Việt Nam sẽ nhận được ít lợi ích hơn so với các công ty sở hữu thương hiệu” – ông Stanley lo ngại.

Lý giải quan điểm trên, ông Stanley cho biết, khi hàng hóa được nhà nhà sản xuất bán cho hãng sở hữu thương hiệu thì trách nhiệm trả thuế nhập khẩu thuộc về hãng đó. Vì vậy các quy định về thuế quan trong TPP sẽ mang lại lợi ích cho các công ty nắm thương hiệu, chứ không phải các nhà sản xuất.

Trong khi đó, ông Roger Lee – Giám đốc điều hành Tập đoàn TAL, sản xuất hàng may mặc cho các thương hiệu lớn của Mỹ như Banana Republic hay Brooks Brothers, cho rằng các nhà sản xuất và công ty nắm thương hiệu có thể thương lượng với nhau trong việc “chia sẻ lợi ích”.

Tuy nhiên, Đại diện Tập đoàn TAL cũng cho biết, các nhà sản xuất chỉ có thể làm được việc đó nếu họ là nhà sản xuất chính cho thương hiệu. Bởi mức giá quá thấp sẽ khiến nhà sản xuất gặp khó khăn và gây rủi ro cho kinh doanh.

Ngược lại, Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ (AmCham) tại Việt Nam Adam Sitkoff cho rằng, TPP sẽ mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất Việt Nam bởi chắc chắn sẽ có nhiều thương hiệu toàn cầu chọn nguồn cung ứng tại Việt Nam, thúc đẩy các công ty đặt nhà máy sản xuất tại Việt Nam.

“Nếu nói rằng 10 cents tiết kiệm được nhờ xóa bỏ hàng rào thuế quan sẽ rơi vào túi công ty sở hữu thương hiệu là không chính xác. Các nhà sản xuất vẫn được hưởng lợi nhờ thu hút thêm đầu tư và mở rộng quy mô sản xuất” – ông Adam nhấn mạnh.

Còn theo ông Frank Smigelski – Phó Chủ tịch Avery Dennison, một công ty chuyên sản xuất nhãn mác và đóng gói có trụ sở tại California (Hoa Kỳ), và hiện đã mở nhà máy ở miền Nam Việt Nam, TPP chưa hẳn đã mang lại lợi ích cắt giảm chi phí cho các nhà sản xuất.

“TPP chắc chắn sẽ tạo ra những cơ hội lớn, thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, nó cũng cho thấy rằng chúng ta phải sống trong môi trường cạnh tranh gay gắt hơn mới có thể nắm bắt được cơ hội” - ông Frank khẳng định.