Vừa bước vào những ngày đầu năm 2016, nhiều hãng xe đã đồng loạt tăng giá bán. Tại một đại lý ô tô trên đường Cộng Hòa, TP.HCM, giá các loại xe bán tải Ford Ranger tăng hơn 22 triệu đồng so với trước đó. Xe Camry 2.5 giá bán trước đây 1,359 tỉ đồng, nay tăng 55 triệu đồng lên mức 1,414 tỉ đồng.

Anh Linh, khách hàng đang tìm mua xe, nói một số người bạn của anh mua ô tô trong năm 2015 nên giá thấp, giờ anh mới đi mua nên đành phải chấp nhận giá cao. “Có những dòng xe sang đắt tiền giá tăng cả tỉ đồng mỗi chiếc so với năm trước” - anh Linh ngạc nhiên.

Có xe tăng gần 2 tỉ đồng

Từ 1-1-2016, Nghị định 108/2015 của Chính phủ hướng dẫn cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt chính thức có hiệu lực. Trong đó, riêng với ô tô nhập khẩu dưới 24 chỗ ngồi, giá làm căn cứ tính thuế là giá bán ra của nhà nhập khẩu (giá bán buôn) nhưng không được thấp hơn 105% giá vốn xe nhập khẩu.

Như vậy, giá thuế tiêu thụ đặc biệt mới phải cộng thêm một phần lợi nhuận, chi phí quản lý, marketing, cước vận chuyển… từ nhà nhập khẩu tới tay đại lý phân phối cho người tiêu dùng.

Chính vì lý do trên, các hãng xe nhập khẩu lẫn lắp ráp trong nước đều tăng giá bán so với giá bán cũ. Mercedes-Benz được xem là hãng mở đầu với hàng loạt mẫu xe tăng giá. Theo đó, giá bán mới các dòng xe Mercedes-Benz được một số nhà phân phối cập nhật trong ngày đầu năm 2016 tăng thấp nhất 20-30 triệu đồng, trung bình 150-250 triệu đồng.

Năm 2015 người Việt đã mua hơn 220.000 xe ô tô. Ảnh: QUANG HUY

Chẳng hạn mẫu xe A200 tăng 30 triệu đồng, CLA tăng 20 triệu đồng. Mức tăng cao nhất rơi vào các mẫu xe nhập khẩu như AMG GL63 4Matic tăng đến 1,28 tỉ đồng (giá mới 8,389 tỉ đồng) hoặc mẫu xe AMG G65 tăng hơn 1,8 tỉ đồng.

Ông Trương Kim Phong, Giám đốc kinh doanh và tiếp thị của Ford Việt Nam, cho biết các dòng xe bán tải của hãng đều tăng giá bán từ đầu năm 2016 trên 20 triệu đồng. Cùng với đó dòng xe du lịch 16 chỗ Ford Transit cũng tăng giá bán 35 triệu/xe. Các dòng xe lắp ráp trong nước cũng sẽ tăng giá trong thời gian tới.

“Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt mới, cộng với tỉ giá USD lên cao ảnh hưởng đến chi phí nhập khẩu xe cũng như nhập khẩu linh kiện không sản xuất được đối với xe lắp ráp trong nước buộc các hãng xe tăng giá bán” - ông Phong lý giải.

Nhiều hãng xe sang nhập khẩu khác cũng tăng giá bán vì lý do tương tự. Như hãng xe BMW vừa chính thức công bố bảng giá mới nhất từ đầu năm 2016 với mức tăng từ 49 triệu đồng đến 650 triệu đồng. Riêng Porsche Macan cũng như Macan S có mức tăng tương ứng là 290 triệu đồng và 250 triệu đồng.

Dù hiện nay các dòng xe phổ thông giá rẻ chưa tăng giá bán nhưng theo tính toán của các doanh nghiệp, nếu áp theo cách tính thuế mới thì khả năng giá xe sẽ nâng lên từ 2% đến 5% so với giá hiện tại.

Sao không giảm mà lại tăng?

Theo lộ trình cam kết hội nhập trong các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết thì giá ô tô sẽ giảm. Chẳng hạn, từ đầu năm 2016 thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ các nước ASEAN về Việt Nam giảm còn 40% so với mức 50% của năm ngoái. Cũng từ 1-1-2016, thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc giảm nhẹ theo cam kết WTO với mức từ 2% đến 4%.

Từ đó nhiều người thắc mắc đáng lẽ giá ô tô phải giảm chứ sao lại tăng? Giải đáp thắc mắc này, một số doanh nghiệp và chuyên gia cho rằng mức giảm theo các hiệp định trên “không thấm thía gì” so với mức tăng do cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt mới cũng có hiệu lực từ đầu năm 2016.

Thêm vào đó, hiện nay Việt Nam đang nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ khu vực ASEAN, trong đó chủ yếu là các mẫu xe bán tải như Chevrolet Colorado, Toyota Hilux, Nissan Navara... Thời gian qua các mẫu xe bán tải chịu thuế nhập khẩu 5% so với mức 50% của các dòng xe khác. Do đó, việc giảm thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ các nước ASEAN không ảnh hưởng nhiều đến loại xe này.

Còn đối với những dòng xe sang khác như Mercedes-Benz, BMW, Audi, Lexus thường có nguồn gốc nhập khẩu từ Nhật Bản, Mỹ, châu Âu nên không có cơ hội hưởng thuế nhập khẩu 40% từ khu vực ASEAN.

Người tiêu dùng thiệt

Đại diện Công ty Cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco) cho rằng cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt mới đảm bảo sự công bằng giữa các công ty sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước với các công ty nhập khẩu. Tuy nhiên, việc thuế tăng kéo theo giá bán xe tăng khiến người tiêu dùng chịu thiệt.

Mặt khác, điều này có thể sẽ không giữ chân được các hãng xe nước ngoài đầu tư tại Việt Nam, bởi họ cần có chính sách ổn định lâu dài. “Đó là chưa tính đến thuế tiêu thụ đặc biệt có thể tăng thêm 10%-15% từ 1-7-2016. Như vậy năm nay, giá ô tô dự báo tăng chứ không thể giảm” - đại diện Thaco nói.

Nhìn nhận về vấn đề này, TS Huỳnh Thế Du, Giám đốc đào tạo Chương trình Giảng dạy kinh tế Fulbright, cho rằng tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô là hợp lý, thậm chí cần phải tăng thêm nữa.

Ông Du phân tích: “Thị trường ô tô phát triển phải phù hợp với sự phát triển của hạ tầng giao thông. Nếu không có chính sách kiểm soát thị trường ô tô thì sẽ dẫn đến những hệ lụy mà nền kinh tế phải gánh chịu. Để không biến Việt Nam thành “bãi để xe khổng lồ” như một số nước trong khu vực thì việc hạn chế xe bằng cách tăng chi phí sở hữu, chi phí sử dụng… là cần thiết. Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt là một trong các giải pháp hữu hiệu nhất” - ông Du nhìn nhận.

Trả lời câu hỏi xung quanh việc tăng giá ô tô quá mạnh khiến người tiêu dùng phải gánh chịu, ông Du cho rằng khi kinh tế phát triển, thu nhập người dân  tăng họ sẽ mua ô tô dù giá có cao.

“Thực tiễn đã chứng minh ở Mỹ hay châu Âu nếu không hạn chế xe cá nhân và tăng mạng lưới phương tiện công cộng thì dù có mở rộng đường đến đâu cũng tắc nghẽn” - TS Du phân tích.

QUANG HUY
(Theo PLO.VN)