Máy bay Nga trở về căn cứ sau khi không kích IS ở Syria. Ảnh: Instagram

Ngày 4/10, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố không quân nước này đã xuất kích 80 lượt trong vòng 4 ngày, tiêu diệt hàng chục mục tiêu, kho tàng, sở chỉ huy của phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) và lực lượng khủng bố ở Syria. Thông tin về chiến dịch không kích này đã có tác động rất rõ ràng lên dư luận nước Nga, chứng tỏ với người Nga rằng đất nước họ đang vượt mặt Mỹ và khẳng định vị thế cường quốc thế giới, theo AP.

Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích quốc tế nhận định rằng chiến dịch không kích ở Syria có thể trở thành "con dao hai lưỡi" đối với ông Putin, bởi bên cạnh những tác động tích cực với dư luận trong nước, nó còn tiềm ẩn những nguy cơ rất lớn với Nga.

Tự hào dân tộc

Trong hai ngày cuối tuần, các đài truyền hình nhà nước Nga liên tục phát những bản tin về tình hình chiến sự ở Syria nhằm thể hiện sự thành công của Nga trong các cuộc không kích chống khủng bố.

Chương trình thời sự tối thứ bảy của kênh Channel One mở đầu bằng đoạn video đầy ấn tượng quay từ trong buồng lái của phi công quân sự Nga, ghi lại hình ảnh những cuộc tấn công trực tiếp rất chính xác vào trại huấn luyện và kho vũ khí của IS dưới mặt đất. Một người phát ngôn quân đội Nga khẳng định những quả bom này không bao giờ chệch mục tiêu quá 5 mét, nhờ khả năng ngắm bắn hiện đại của các chiến đấu cơ.

Ngay sau đó là bản tin về vụ không kích nhầm nghi do Mỹ thực hiện diễn ra tại thành phố Kunduz của Afghanistan, phá hủy một bệnh viện và khiến ít nhất 19 người, trong đó có các nhân viên của tổ chức Bác sĩ Không Biên giới, thiệt mạng. Việc hai bản tin được phát gần nhau khiến người xem có ấn tượng rất mạnh về sự khác biệt trong khả năng không kích của không quân hai nước, các chuyên gia phân tích nhận định.

Các kênh truyền hình Nga còn phát lại một đoạn phát biểu của Tổng thống Nga Vladimir Putin trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hôm 28/9, trong đó ông chỉ trích chính sách của Mỹ ở Trung Đông và nêu câu hỏi: "Giờ các ngàu có nhận ra mình đã làm gì chưa? Nhưng tôi e rằng câu hỏi này sẽ không có câu trả lời, vì các ngài không bao giờ từ bỏ chính sách dựa trên sự ngạo mạn, và không sợ bị trừng phạt".

Sau bài phát biểu này của ông Putin, hãng thông tấn Ria Novosti và các cơ quan truyền thông nhà nước khác đã đăng tải những thông điệp với cụm từ "Putin Người gìn giữ hòa bình" tràn ngập trên mạng xã hội, theoEconomist.

Đài truyền hình Rossiya phỏng vấn người phát ngôn của tổng thống, nhấn mạnh trong cuộc gặp bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ông Putin và Tổng thống Mỹ Barack Obama đã gọi tên nhau một cách thân mật, chứng tỏ ông Obama rất hoan nghênh cuộc gặp này.

Những bản tin liên tiếp về tình hình Syria đã phần nào làm giảm bớt sự chú ý của dư luận đối với cuộc xung đột ở Ukraine. Hôm thứ bảy, truyền hình nhà nước Nga chiếu cảnh các chiến binh thân Nga ở miền đông Ukraine rút xe tăng ra khỏi tiền tuyến theo một thỏa thuận mới đạt được hồi tuần trước. Trong bản tin, các chỉ huy quân nổi dậy giải thích rằng cuộc chiến đã kết thúc.

Theo AP, niềm tự hào dân tộc mà người Nga có được sau những cuộc không kích đầy ấn tượng ở Syria cũng đã phần nào khỏa lấp những ấn tượng tiêu cực về nền kinh tế u ám. Trực tiếp hơn, sự can thiệp quân sự của Nga đã giúp Moscow bảo vệ được các lợi ích chiến lược ở Syria, trong đó có căn cứ quân sự Tartus bên bờ Địa Trung Hải và mối quan hệ đồng minh lâu năm với Tổng thống Bashar al-Assad.

Nga tuyên bố tiêu diệt nhiều mục tiêu quan trọng của IS sau 5 ngày không kích. Ảnh: Express

Nhà bình luận chính trị Yulina Latynina cho rằng việc không kích các mục tiêu IS ở Syria đem lại tác động tích cực cho Nga. "Điều này sẽ tạo điều kiện cho ông Putin đạt được kết quả mong muốn, đó là cho Obama thấy rằng, Putin đã thành công như thế nào chính tại nơi mà Obama đã gây thất vọng", bà Latynina phát biểu trong cuộc phỏng vấn tối thứ bảy với đài phát thanh Ekho Moskvy.

Nguy cơ tiềm ẩn

Những động thái gần đây của Nga ở Syria có thể sẽ nâng cao đáng kể uy tín trong nước của ông Putin và buộc Mỹ phải coi Nga như một đối tác quyền lực trong quá trình tìm kiếm giải pháp chính trị cho Syria, nhưng nó cũng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ.

Khi phát động chiến dịch không kích ở Syria, ông Putin khẳng định Nga sẽ không điều quân đến tham chiến trực tiếp ở Syria, và các máy bay của Nga sẽ chỉ hậu thuẫn cho các chiến dịch trên mặt đất của quân đội Syria nhằm giải quyết chiến trường.

Georgy Mirsky, một học giả nổi tiếng về Trung Đông tại Đại học Kinh tế Moscow, bày tỏ nghi ngờ rằng ngay cả khi được các chiến đấu cơ Nga yểm trợ từ trên không, quân đội chính phủ Syria cũng rất khó có thể đảo ngược được tình thế và làm được gì hơn ngoài bảo vệ khoảng 20% diện tích lãnh thổ mà họ đang kiểm soát. Trong trường hợp sự tồn vong của chính phủ Syria tiếp tục bị đe dọa bất chấp chiến dịch không kích, Nga rất có thể sẽ bị kéo sâu hơn vào cuộc xung đột.

Nguy cơ làm xấu đi hơn nữa quan hệ với Mỹ, trong trường hợp chiến đấu cơ hai nước va chạm trên không do thiếu phối hợp khi không kích, cũng hiện hữu. Ngoài ra, Nga còn có thể để mất phi công vào tay IS nếu có sự cố trong lúc bay, và họ sẽ trở thành những nạn nhân bị IS chặt đầu, giống như những gì đã diễn ra với viên phi công người Jordan bị phiến quân thiêu sống. Hiện IS vẫn chưa có trong tay bất cứ vũ khí phòng không hiện đại nào, nên không quân Nga có thể thực hiện chiến dịch không kích mà không mấy lo ngại về thương vong của binh sĩ.

Theo ông Mirsky, một nguy đáng lo ngại khác là các cuộc không kích của Nga không chỉ tiêu diệt bọn khủng bố mà còn có thể làm dân thường thuộc dòng Hồi giáo Sunni thiệt mạng. Những kẻ khủng bố Hồi giáo có thể lấy cớ này chĩa mũi dùi về phía Nga, tuyển mộ thêm các chiến binh đến từ Nga.

Phần lớn người theo đạo Hồi ở Nga thuộc dòng Sunni, trong đó có các cộng đồng Hồi giáo ở Chechnya, Dagestan và vùng Bắc Caucasus, nơi đang chứng kiến làn sóng nổi dậy âm ỉ của người Hồi giáo. Khi bị IS lôi kéo, những người này có thể trở thành mối đe dọa thực sự với Nga. Thế lực bên ngoài có thể không điều được bom tới Moscow, "nhưng những kẻ cực đoan này có thể làm điều đó rất dễ dàng", ông nhấn mạnh.

(Theo Vnexpress)