Thất vọng với điều kiện của IMF, Ukraine nuối tiếc Nga?

Lựa chọn đầu tiên dành cho Kiev là phải tuân thủ các yêu cầu của IMF và lựa chọn thứ hai là phải sống mà không có hỗ trợ của IMF...

Ukraine mệt mỏi với điều kiện của IFM để được tài hỗ trợ tài chính

Reuters ngày 6/10 cho hay, chính phủ Ukraine sẽ đưa ra đề xuất với IMF về công thức định giá mới cho giá khi đốt áp dụng cố định tại Ukraine đến tháng 7/2018, mà theo giới quan sát đây là động thái mang nặng yếu tố chính trị hơn là yếu tố tài chính.

Xây dựng biểu giá khí đốt bền vững và cải tổ hệ thống lương hưu là một trong những điều kiện mà Kiev phải đáp ứng để được IFM tiếp tục giải ngân khoản nợ vay trị giá 17,5 tỷ USD mà định chế tài chính này dành cho Ukraine.

Tiền của IMF không phải từ trên trời rơi xuống

Ukraine được cho là đã đạt được những tiến bộ trong cải cách và nền kinh tế đã phục hồi sau giai đoạn suy thoái từ "Sự kiện Crimea".

Tuy nhiên, IMF đã nghi ngờ  sự tiến bộ đó là do chính sách của Kiev, trong đó có việc trợ giá khi đốt để kích cầu.

Theo một nguồn tin của Reuters, nếu Bộ trưởng Tài chính Oleksandr Danylyuk và IMF không thể đạt được một sự hiểu biết chung trong các cuộc đàm phán vào tuần tới tại Washington, thì Ukraine có hai sự lựa chọn.

"Lựa chọn đầu tiên dành cho Kiev là phải tuân thủ các yêu cầu của IMF và lựa chọn thứ hai là chúng tôi phải sống mà không có IMF. Phẩm giá của người Ukraine quan trọng  hơn IMF, chúng tôi không cần sự hợp tác này", Reuters dẫn nguồn tin.

Được biết, nếu đáp ứng yêu cầu của IMF trong công thức tính giá khí đốt - sản phẩm thiết yếu và cực kỳ quan trọng với Ukraine khi mùa đông đến - sẽ khiến giá nhiên liệu tăng tới 15%, gây khó khăn cho chi tiêu hộ gia đình nên có thể gây bất ổn xã hội.

Theo giới quan sát, đề xuất của Kiev liên quan đến công thức tính giá khí đốt sẽ ảnh hưởng rất lớn đối với giới đầu tư tư quốc tế.

Bởi điều đó cho thấy Kiev đã phản đối các cam kết hiện đại hóa nền kinh tế Ukraine.

Hiệu ứng đó cộng hưởng với việc từ chối thành lập toà án độc lập chống tham nhũng khiến Kiev có thể bị IMF từ chối tiếp tục giải ngân khoản tín dụng treo, có thể gây ra cuộc khủng hoảng chính trị - xã hội khi các cuộc bầu cử năm 2019 đang đến gần.

Ngày 4/10, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Kuraine, Satu Kahkonen, đã nhận định rằng Ukraine đã ở trong một thời điểm mang tính bản lề của chương trình cải cách và chính quyền nước này không còn cơ hội để có thể đảo ngược.

"Với những gì chúng ta từng thấy trong quá khứ, mô hình của Ukraine là một sự bất hạnh, bởi mỗi khi nền kinh tế phát triển khả quan, đất nước thoát dần khỏi khủng hoảng, thì cải cách lại có thể bị dừng lại", Reuters tường thuật.

Chính quyền Poroshenko không thể lấy tiền của IMF để phục vụ cho mưu đồ chính trị của mình

Hồi tháng 9/2017, WB và IMF đã cảnh báo chính phủ Ukraine về hàng trăm bản thảo bổ sung, sửa đổi đối với dự luật tiền lương, một khoản chi lớn của ngân sách nhà nước, mà đã được Quốc hội Ukraine thông qua trước đó.

"Chúng tôi đã rất bất ngờ. Từ quan điểm về thu - chi tài chính như vậy, chúng tôi cho rằng nguồn tài chính của chính phủ Ukraine sẽ không bền vững. Và điều này sẽ dẫn đến sự bất bình đẳng xã hội ", người đứng đầu WB tại Ukraine thể hiện quan điểm.

Quốc hội Ukraine lại vừa thông qua dự luật lương hưu vào ngày 3/10, nhưng theo WB thì chưa biết liệu đó có phải phiên bản cuối cùng hay không. Quỹ lương được cho là đang gây căng thẳng rất lớn đối với ngân sách nhà nước của Ukraine.

Như vậy, IMF thì kiểm soát công thức tinh giá khí đốt, mà mục đích là cắt giảm trợ cấp và phúc lợi xã hội, WB thì kiểm soát vấn đề tái phân phối nguồn thu xã hội, thông qua quỹ lương, đó được xem như hai gọng kìm với Kiev.

Theo giới phân tích, chính quyền Poroshenko muốn xây dựng chính sách tốt nhất cho mình trong nhằm lấy lòng dân khi các sự kiện chính trị quan trọng đang tới, các định chế quốc tế thì không để Kiev lấy tiền của họ phục vụ mục đích của Kiev.

Người Ukraine nuối tiếc những khoản hào phóng của Nga?

Kể từ khi "khát vọng Tây tiến" được những chính trị Maidan thể hiện, Ukraine đã nhận được 8,4 tỷ USD từ IMF, 5 tỷ USD từ WB, và khoản tài chính này được xem là nguồn lực giúp cho kinh tế Ukraine tăng trưởng trở lại và đạt mức hơn 2% trong năm 2016.

Bên cạnh đó, vào tháng 9/2017, chính phủ Ukraine cũng đã tìm được một nguồn tài chính quốc tế bổ sung cho nguồn lực phát triển đất nước, qua việc phát hành thành công 3 tỷ USD trái phiếu châu Âu (Eurobond).

Nghĩa là từ năm 2014 - khi cuộc khủng hoảng Ukraine xảy ra - đến nay chính quyền Ukraine đã nhận được và tìm được 16,4 tỷ USD cho nguồn lực phát triển đất nước, sau khi đánh đổi bằng việc chấp nhận những điều kiện ngặt nghèo của các chủ nợ.

Trong khi trước khi các chính trị gia Maidan tiếm quyền, Mosco đã cam kết với chính quyền Yanukovych dành cho Kiev khoản vay ưu đãi trị giá 15 tỷ USD thông qua phát hành Eurobond, không có điều kiện nhặt nghèo với Ukraine.

Chính quyền Kiev quay lưng với Nga khiến người dân Ukraine phải trả giá

Tiếc là Moscow mới giải ngân được một lần 3 tỷ USD thì chính quyền Yanukovych bị lật đổ, còn chính quyền hậu Yanukovych thì thực hiện chính sách bài Nga nên khoản vay này bị đóng băng.

Có lẽ lúc này, đối mặt với các điều kiện ngặt nghèo của IMF và WB, những "chính trị gia Maidan" mới thấm thía việc "bán láng giềng gần để mua anh em xa" và người Ukraine không thế không nuối tiếc những khoản hỗ trợ hào phóng của Nga.

Hồi tháng 4/2017, khi quyết định không phụ thuộc vào khí đốt của Nga, Công ty dầu khí Ukraine (Naftogaz) đã ký hợp đồng mua bán khí đốt mới với các nhà cung cấp châu Âu, được cho là có giá rẻ hơn của Nga rất nhiều.

Theo nguồn khi đốt mới được cung cấp cho Ukraine từ quý 2/2017, người Ukraine được hưởng giá khi đốt thấp hơn của Nga từ 25-30 USD/ ngàn m3, nghĩa là thấp hơn của Nga khoảng 10% đến 12%.

Tuy nhiên, thực tế thì lại không phải như vậy.

Giá khí đốt hiện tại của các hộ gia đình là khoảng 7.000 hryvnias (262 USD)/ngàn m3, dựa trên công thức chuẩn của Đức cộng với chi phí vận chuyển của IMF, hiện đang tính ở mức trên 30 USD/m3. Tổng cộng là 292 USD/ngàn m3, theo Reuters.

Theo đề xuất mới của chính phủ Ukraine, giá khí đốt của nước này sẽ tăng 4.8%, song nếu theo cách tính của IFM thì mức tăng sẽ là 17.6%.

Nghĩa là theo cách tính của IMF, thì giá khi đốt của Ukraine sẽ đắt hơn so với Nga từ 5,6 dến 7,6%.

Van khi từ Nga đóng khiến cho Ukraine thiệt hại rất lớn

Trước đây, IMF và Ukraine đã thống nhất là Kiev không được thay đổi giá khí đốt thấp hơn 10%, nghĩa là thấp nhất là bằng giá của Nga. Mục đích là IMF không muốn Kiev trợ giá khí đốt cho người dân, rồi gây áp lực lên ngân sách nhà nước.

Mùa đông đang đến gần, người dân Ukraine hoặc lại phải đối mặt với cái rét, hoặc phải bóp bụng bỏ ra những khoản tiền cao ngất để được sưởi ấm bằng nguồn khí đốt từ những người anh em xa. Thật não nề và chua xót!
 

Ngọc Việt
Baodatviet.vn