Báo Thanh Niên đã phỏng vấn ông Nguyễn Hồng Trường, Thứ trưởng Bộ GTVT về vấn đề này.

* Ông có ý kiến gì về việc Hiệp hội Vận tải Hà Nội đề nghị dừng hoạt động của Uber và Grabtaxi trên toàn quốc?

- Sử dụng công nghệ thông tin, kết nối hành khách với doanh nghiệp vận tải thì vừa qua, Grabtaxi và Uber đã thực hiện. Đây là cách làm sáng tạo, ứng dụng được công nghệ thông tin vào thủ tục hành chính trong vận tải nên Bộ có kiến nghị Chính phủ trước mắt giao cho Công ty Grabtaxi thí điểm tại 5 thành phố lớn: Đà Nẵng, TP.HCM, Hà Nội, Cần Thơ, Hải Phòng. 

Tuần trước, Thủ tướng đã đồng ý, giao cho Bộ triển khai, thời gian thí điểm đến hết 2018 sau đó sẽ đánh giá, rút kinh nghiệm có cho phép nhân rộng hay không. 

Chúng tôi tin rằng, việc kết nối dịch vụ vận tải này sẽ trợ giúp các hiệp hội vận tải triển khai hợp đồng vận tải theo chuyến trước đây làm bằng giấy, bằng tay nay thay bằng công nghệ thông tin, điện tử, minh bạch hóa hợp đồng vận tải, minh bạch giá phí, và giúp kiểm soát bất cứ hợp đồng nào, kiểm soát được các vi phạm có thể có mà không ảnh hưởng gì đến hợp đồng kinh doanh theo chuyến hiện nay. 

Các công ty có giấy phép hoạt động vận tải theo chuyến vẫn hoạt động bình thường, với sự trợ giúp công nghệ kết nối. Còn nếu công ty nào không có giấy phép vận tải theo chuyến thì sẽ bị xử lý.

Tôi hiểu, cái lo ngại của Hiệp hội Vận tải Hà Nội là lo ngại các đơn vị không có giấy phép vận tải nhưng vẫn tham gia các hoạt động dịch vụ vận tải theo hình thức kết nối như Grabtaxi, xây dựng các hợp đồng mà hoạt động bất hợp pháp. Cái đó phải quản lý và xử lý nghiêm. Chứ không phải có cái tốt lên mà xử lý nó. Chúng tôi phải quản lý để định hướng doanh nghiệp (DN) vận hành theo quy định vận tải dù bằng giấy hay hợp đồng điện tử thì chính sách công bằng như nhau.

* Nhưng lo ngại cũng có cơ sở vì vừa qua, Sở GTVT TP.HCM đã xử lý trên 100 xe Uber khi hoạt động có biểu hiện trốn thuế, cạnh tranh không lành mạnh với các hãng taxi truyền thống?

- Cách đây không lâu, Uber khu vực châu Á và đại diện tại VN có đăng ký làm việc với Bộ, đưa ra kiến nghị triển khai hoạt động Uber tại VN. Khi làm việc với Uber VN theo nhận định cá nhân tôi, có 3 cái lợi và 3 cái chưa được. 

Về 3 cái lợi: thứ nhất, Uber đã tạo ra dịch vụ mới rất thuận lợi với người dân, có thể đi rất nhanh chóng, giá cả hợp lý, đảm bảo phù hợp nhu cầu người đi trên xe mà không phải taxi. Thứ hai, người dân cũng ủng hộ vì dịch vụ này tạo ra lựa chọn mới, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho họ. Thứ ba, nó thể hiện VN là một trong nước rất hội nhập trong việc tiếp nhận dịch vụ mới, cái gì nhà nước không cấm thì được làm.

Ba cái chưa được thứ nhất là hoạt động kinh doanh chưa rõ ràng. Tuy Uber về bản chất là kinh doanh dịch vụ phần mềm nhưng lại tham gia hoạt động vận tải. Nên nếu xây dựng phần mềm, có liên quan đến dịch vụ vận tải thì anh phải thành lập công ty chính thức tại VN. Thứ hai, nhà nước chưa thu được thuế qua hoạt động vận tải của loại hình mới này. Thứ ba, với Uber, chưa thật tạo ra sự an toàn cho người đi, lái xe chưa kiểm soát được.

Do đó, để Uber hoạt động được, phải phát huy những cái được và khắc phục 3 điểm chưa được trên: phải đăng ký hợp pháp, có khung pháp lý cho hoạt động và để nhà nước công nhận cho phù hợp với điều kiện kinh doanh vận tải VN. 

Các công ty kinh doanh vận tải như Uber phải công khai hóa và đóng thuế cho nhà nước, phối hợp cơ quan quản lý đảm bảo an toàn cho người đi. Về những điều này, đại diện Uber họ cũng hoàn toàn đồng tình, và cho biết sẽ thống nhất, trình khung pháp lý, khi nào được cơ quan nhà nước thừa nhận thì họ sẽ hoạt động công khai, hiện nay chưa hoạt động ở mức độ cao mà họ chỉ có hoạt động có tính chất thăm dò thôi.

* Có vẻ như Hiệp hội Vận tải Hà Nội đã sai lầm khi gộp chung 2 loại hình dịch vụ này với nhau để kiến nghị dừng cả hai, thưa Thứ trưởng?

- Grab sử dụng xe đã có biển hiệu, biển số, đã đóng thuế, hoạt động an toàn với cả người lái, hành khách... và đã công khai còn Uber thực chất là cách thức sử dụng xe nhàn rỗi để tham gia vận chuyển. Lẽ ra, các xe đó (Uber) phải đăng ký vào một DN vận tải, được phép chuyên chở, phải được kiểm tra bất cứ lúc nào và dễ dàng được quản lý trên hệ thống. Cơ quan quản lý phải dễ dàng xem xe ông vận tải theo công ty nào... Nhưng tôi cho là Hiệp hội Vận tải Hà Nội cũng chưa hiểu rõ thế nào là Grabtaxi thế nào là Uber. Cho nên, tôi cho rằng, các hiệp hội vận tải nên thông qua cơ quan quản lý để tìm hiểu thêm.

* Hiện Bộ Tài chính có ý kiến gì với Bộ GTVT về vấn đề quản lý thuế với Grabtaxi không, thưa ông?

- Theo tôi biết, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế không lo ngại gì cả vì kiểu gì cũng thu được thuế hết. Họ sẽ kiểm tra đầy đủ sau khi các hãng khai báo.