(Tin kinh te)

Bước chân vào trang trại cá cảnh của HTX Sinh vật cảnh - Công ty Sài Gòn cá kiểng, cái nắng oi bức của mảnh đất thép Củ Chi những ngày tháng 4 dường như dừng loại ngoài cửa.

Phía trong trại cá, những chú cá cảnh đang tung tăng bơi lội dưới làn nước mát. Điều khiến tôi đặc biệt ấn tượng hơn cả chính là việc trong hơn chục năm qua, từ trang trại này, hàng triệu con cá cảnh đã được xuất ngoại sang Mỹ, các nước châu Âu, châu Á, mang về cho công ty hàng triệu USD doanh thu.

Đưa cá cảnh xuất ngoại

Nghề nuôi cá cảnh đã có ở TP.HCM từ trước giải phóng. Trước đây, nuôi cá cảnh được xem là thú chơi của những gia đình khá giả và đa số chỉ nuôi cá vàng. Nhưng đến nay, cá cảnh đã trở nên phổ biến hơn trong hầu hết gia đình và trên hết, nó đã trở thành một ngành kinh doanh đầy tiềm năng. Là một Việt kiều đang sinh sống và kinh doanh tại Cộng hòa Séc, năm 1999, ông Nguyễn Văn Dục (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Sài Gòn cá kiểng) đã về nước thành lập công ty chuyên nuôi cá cảnh. Ban đầu công ty chỉ nuôi vài loại cá cảnh trên diện tích ao khoảng 500 m2 và vài chục hồ kính. Dần dần, thấy việc kinh doanh ngày càng đi lên, công ty lại có đối tác nhập khẩu cá cảnh tại Cộng hòa Séc, sau đó xuất khẩu sang các nước châu Âu…, công ty đã mở rộng thêm diện tích ao hồ cũng như đa dạng thêm các chủng loại cá.

Đến nay, mảnh ao 500 m2 ban đầu tại địa bàn xã Tân Thông Hội (huyện Củ Chi) đã được mở rộng ra hơn 3ha. Công ty cũng mở thêm một trang trại tại xã Phước Hiệp (huyện Củ Chi) với diện tích lên tới 14 ha. Ngoài ra, công ty còn cung cấp cá giống và hướng dẫn kỹ thuật cho bà con nông dân tại Củ Chi, Tiền Giang nuôi cá cảnh sau đó cung cấp trở lại cho công ty. Chủng loại cá cũng trở nên phong phú hơn với cá neon, cá dĩa, cá bảy màu, cá ông tiên sọc, cá ông tiên đen, cá tàu, cá koi...

Nhớ lại những ngày đầu công ty mới thành lập, nhiều người tại công ty Sài Gòn cá kiểng vẫn chưa quên những khó khăn, vất vả. Đặc biệt là khi xảy ra sự cố về kỹ thuật, khiến đàn cá bị dịch bệnh chết hàng loạt. Nhưng sau đó, công ty đã thuê các chuyên gia kỹ thuật về cá cảnh từ Cộng hòa Séc về tư vấn, phổ biến các kiến thức về nuôi cá. Đến nay, các kỹ thuật viên người Việt đã có thể đảm nhiệm tất cả các công tác kỹ thuật của công ty. Định kỳ, phía Cộng hòa Séc cũng cập nhật những kiến thức mới, những giải pháp công nghệ mới cho công ty nhằm nâng cao hiệu quả trong việc nuôi cá.

Không thể thống kê hết số lượng cá đã được xuất đi từ trại cá của Công ty Sài Gòn cá kiểng trong suốt 16 năm qua, chị Nguyễn Thị Tân, Trưởng phòng Kinh doanh của công ty cho biết, hầu như ngày nào công ty cũng có hàng xuất, thậm chí có những ngày công ty xuất tới 3 – 4 lô hàng. Quả đúng như lời chị Tân, tại khu vực đóng hàng chờ xuất khẩu, gần chục người đang ngồi kiểm đếm, phân loại và đóng gói cá vào từng bịch để chuẩn bị cho lô hàng xuất khẩu đi Hàn Quốc vào ngày hôm sau. Bình quân mỗi tháng công ty xuất khẩu 50 - 55 lô cá. Trong đó, các lô xuất khẩu đi châu Á có giá từ 1.500 - 2.500 USD/lô và các lô xuất khẩu đi châu Âu có giá từ 3.000 - 10.000 USD/lô. “Đôi lúc, có những khách hàng lớn ở châu Âu còn đưa ra mức giá lên tới 12.000 USD/lô” - chị Tân cho hay.

Trong nhiều năm qua, các đơn hàng xuất khẩu của công ty luôn được giữ ở mức ổn định và liên tục tăng trưởng. Doanh thu bình quân mỗi tháng của Sài Gòn cá kiểng đạt được khoảng 160.000 - 200.000 USD. Riêng năm 2015, công ty đã đạt được trên 2 triệu USD doanh thu từ hoạt động xuất khẩu. Cùng với đó, thị trường nội địa tuy có kém hơn, nhưng cũng đạt tới 3 tỷ đồng trong năm 2015. Theo chị Tân, so với các nhà cung cấp cá cảnh của Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia… giá cá cảnh của Việt Nam cao hơn. Tuy nhiên, việc tập trung đầu tư cho chất lượng, giúp cá cảnh có màu sắc đẹp, kích thước lớn và khỏe mạnh đã tạo nên lợi thế cạnh tranh cho các chú cá cảnh của công ty.

Chị Tân cũng cho biết, trải qua 16 năm xuất khẩu cá cảnh đi nhiều thị trường trên thế giới, đến nay số lượng khách hàng của công ty không ngừng tăng lên và ngày càng có thêm nhiều khách hàng mới. Chỉ tính từ đầu năm 2016 đến nay, đã có 4 nhà nhập khẩu ở châu Âu chủ động liên hệ với công ty để mua cá cảnh.

Cá dĩa được đưa vào hồ kính để dưỡng trước khi xuất khẩu

Không ngừng vươn xa

Trả lời về kế hoạch kinh doanh trong thời gian tới, đại diện Công ty Sài Gòn cá kiểng cho hay, ngành kinh doanh cá cảnh hiện còn tiềm năng rất lớn. Hơn nữa, TP.HCM cũng đang có chủ trương đẩy mạnh phát triển nghề nuôi và kinh doanh cá cảnh với nhiều ưu đãi về vốn và kỹ thuật cho người nuôi cá. Nắm bắt được điều này, năm 2015, công ty đã mở rộng diện tích ao tại xã Phước Hiệp từ 10 ha lên 14 ha. Thời gian tới, công ty sẽ tập trung đầu tư cơ sở vật chất cũng như các phương tiện kỹ thuật tiên tiến nhằm gia tăng năng suất, chất lượng cũng như kiểm soát dịch bệnh trên đàn cá. Cùng với đó, công ty cũng tích cực tham gia các hội chợ sinh vật cảnh tại nhiều nước nhằm tìm kiếm thêm khách hàng mới và mở rộng thị trường.

Từ mô hình nuôi cá xuất khẩu của Công ty Sài Gòn cá kiểng, nhiều trại cá trên địa bàn TP.HCM cũng đã theo chân đưa cá ra thị trường nước ngoài, tiêu biểu là trại cá Xuân Cường của anh Trương Trung Cường tại huyện Bình Chánh. Anh Cường cho biết, vài năm trở lại đây, giá vật tư đầu vào của nghề cá cảnh liên tục tăng khiến cho người nuôi cá bị thua lỗ khi bán tại thị trường nội địa. Nhận thấy việc xuất khẩu sẽ đem lại đầu ra ổn định và mức giá “có lời” cho người nuôi cá, anh Cường đã mày mò, tìm kiếm khách hàng để đưa cá cảnh xuất ngoại. Sau nhiều năm tìm kiếm, liên hệ, đến năm 2016, những lô cá cảnh đầu tiên của trại cá Xuân Cường đã được xuất khẩu đi nhiều thị trường như Trung Đông, Mỹ, các nước châu Âu, châu Á… Tính từ đầu năm 2016, trại cá của anh đã xuất khẩu được hơn 10 lô hàng với trị giá mỗi lô hàng đạt 3.000 – 4.000 USD. Tương tự, cá cảnh từ trại cá Châu Tống của anh Tống Hữu Châu cũng đã được xuất khẩu đi nhiều nước như Canada, Pháp, Mỹ…

Theo số liệu từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM, trong giai đoạn 2011-2015, số lượng cá cảnh xuất khẩu của TP.HCM tăng bình quân 8,6%/năm, kim ngạch tăng bình quân 6,6%/năm. Dự báo trong những năm tới, xuất khẩu cá cảnh của TP.HCM sẽ tiếp tục tăng trưởng với mức độ cao hơn. Cùng với hiệu quả đạt được từ những mô hình nêu trên, nghề nuôi cá cảnh xuất khẩu ở TP.HCM hứa hẹn có bước tiến mạnh mẽ, đóng góp lớn vào kim ngạch xuất khẩu của TP.HCM.

Rời khỏi trại cá của Công ty Sài Gòn cá kiểng, một tương lai sáng lạn của nghề nuôi cá cảnh hiện ra trước mắt tôi. Ở đó, ngày càng có thêm nhiều những chú cá neon, cá koi, cá dĩa… được xuất ngoại đi khắp thế giới, mang về cho người nuôi cá một cuộc sống ấm no, sung túc.