Theo thống kê sơ bộ của DNBH, trong giai đoạn 2007-2014, tổng số vụ trục lợi bảo hiểm đã phát hiện và có bằng chứng cụ thể để từ chối chi trả bảo hiểm là gần 64.000 vụ, tăng trung bình 31,3%/năm. Tổng số tiền trục lợi khoảng 850 tỷ đồng, trung bình gần 110 tỷ đồng/năm.

Đề xuất xử lý hình sự với hành vi trục lợi bảo hiểm

Phát biểu tại Hội thảo Bộ luật hình sự sửa đổi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý bảo hiểm Doãn Thanh Tuấn nhận định số vụ trục lợi bảo hiểm phát hiện ngày càng nhiều, gia tăng qua các năm. Hành vi trục lợi xảy ra ở hầu hết các loại hình nghiệp vụ bảo hiểm đang làm mất dần niềm tin của khách hàng, của nhà đầu tư vào doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH), ảnh hưởng đến chính sách thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Theo ông Tuấn, hành vi trục lợi bảo hiểm không rời rạc, riêng lẻ mà ngày càng tinh vi, phức tạp, nhiều trường hợp có sự cấu kết, thông đồng giữa khách hàng, nhân viên của DNBH, đại lý bảo hiểm, bên thứ ba có liên quan như nhân viên giám định, bác sỹ, cơ sở khám chữa bệnh, các cơ sở sửa chữa xe,...

Tuy vậy,tính đến thời điểm hiện tại, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền hầu như chưa xử phạt được các trường hợp liên quan đến hành vi trục lợi bảo hiểm. Hiện chưa có quy định riêng về xử lý hình sự đối với hành vi trục lợi bảo hiểm và  và đang vận dụng các quy định về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tội làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức; tội tham ô tài sản,… tại Bộ Luật Hình sự để xử lý hành vi trục lợi bảo hiểm.

Các tội danh này chưa phản ánh đúng bản chất và đặc trưng của hành vi trục lợi, do đó rất khó áp dụng trong thực tế. Tại nhiều quốc gia trên thế giới đã có quy định cụ thể về tội trục lợi bảo hiểm, theo đó đã xác định trục lợi bảo hiểm là một tội danh hình sự, ngoài hình phạt tiền còn hình phạt tù.

Trước tình trạng này, Bộ Tài chính đã đề xuất hình sự hóa hành vi trục lợi bảo hiểm trong Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi).

Theo đó, người thực hiện hành vi làm sai lệch thông tin khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra, lập hồ sơ giả, hiện trường giả… nhằm chiếm đoạt số tiền từ 20 – 100 triệu đồng thì bị phạt tiền gấp từ 2 đến 3 lần số tiền đã chiếm đoạt hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Phạt tù từ 5 đến 10 năm nếu trục lợi số tiền có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên hoặc tái phạm nguy hiểm.

Đồng tình với các quy định đề xuất trên, ông Phùng Đắc Lộc, đại diện Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cho biết, nếu quy định được thông qua, cơ quan điều tra sẽ dễ dàng vào cuộc điều tra các vụ trục lợi bảo hiểm.

Đại diện Bộ Tư pháp cũng cho rằng, hình sự hóa tội danh trục lợi bảo hiểm là vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cũng cảnh báo sự chồng chéo trong một số điều khoản khác được nhắc tới trong bản dự thảo của Bộ Tài Chính.

Một số DNBH kiến nghị ban soạn thảo cần quy định rõ thời điểm để xác định tội danh, có thể tính từ thời điểm khách hàng hoàn thành hồ sơ yêu cầu bồi thường với ý định trục lợi. Phía DNBH cho rằng, như vậy mới xử lý triệt đẻ hành vi trục lợi bảo hiểm.

(Theo Trung tâm thông tin CN& TM Bộ Công Thương)