Kho dự trữ ngoại hối khổng lồ của Trung Quốc tiếp tục hao hụt trong khi xuất khẩu vẫn giảm, gây ra tâm lý hoài nghi về khả năng ngăn chặn dòng vốn rút khỏi nước này.
Trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ: Kinh tế Nga rơi vào thế bí
- Cập nhật : 05/12/2015
(The gioi)
Khi Nga đang phải chịu trừng phạt của Mỹ và châu Âu, thì việc Nga trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đẩy kinh tế Nga vào tình thế bí, vì Nga sẽ không dễ dàng tìm được thị trường thay thế để xuất khẩu dầu khí và nhập khẩu thực phẩm giá cạnh tranh như Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo sắc lệnh được Tổng thống Vladimir Putin ký, Nga cấm nhập khẩu hàng hóa từ Thổ Nhĩ Kỳ, cấm các công ty Thổ Nhĩ Kỳ kinh doanh tại Nga và công dân nước này làm việc cho các công ty của Nga. Lệnh này cũng kêu gọi ngưng các chuyến bay thương mại giữa hai nước.
Nga sẽ thiệt hại tới 14 tỷ USD từ sự hủy bỏ các dự án dầu khí lớn
Và lệnh trừng phạt này sẽ ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu dầu khí của Nga bởi Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia nhập khẩu khí lớn thứ 2 từ Nga, sau Đức. Thổ Nhĩ Kỳ đang nhập tới 55% nguồn cung khí đốt tự nhiên và 30% dầu từ Nga.
Nga sẽ gặp khó khăn trong việc tìm thị trường xuất khẩu khí đốt khi một số dự án đường ống dẫn khí với Thổ Nhĩ Kỳ đều bị đình đốn.
Sau khi Nga đưa ra lệnh trừng phạt với Thổ Nhĩ Kỳ, Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak đã tuyên bố hủy dự án khí đốt có tên TurkStream với Thổ Nhĩ Kỳ có tổng số vốn đầu tư 1,8 tỷ euro (1,95 tỷ USD). Động thái này như đổ thêm dầu vào lửa cho cuộc chiến thương mại tiềm ẩn giữa chính quyền Ankara và chính quyền Moscow.
Hồi năm ngoái, đường ống dẫn khí tiền thân của TurkStream là South Stream dự kiến dẫn khí qua Balkans cũng bị dừng lại trước sự phản đối của Liên minh châu Âu và căng thẳng gia tăng với Ukraine. Các nhà phân tích cho rằng, Nga sẽ thiệt hại từ 12-14 tỷ USD do việc hủy 2 dự án khí đốt quan trọng này.
Ngoài ra, đường ống dẫn khí Nord Stream của Nga dự kiến dẫn khí sang Đức cũng không khả quan khi chính phủ 10 quốc gia châu Âu cùng ký một lá thư lên án rằng dự án này đi ngược lại lợi ích của Liên minh châu Âu và gây nguy cơ với Ukraine vốn đang bất ổn.
Trước những diễn biến này và các nguồn cung năng lượng dồi dào ở châu Âu cho thấy Nga đang mất vị thế độc quyền năng lượng ở khu vực này.
Việc hủy dự án TurkStream bên bờ Biển Đen sẽ gây hậu quả nặng nề cho công ty dầu khí quốc gia của Nga Gazprom nói riêng và cho nền kinh tế Nga nói chung vì ngân sách quốc gia của Nga chủ yếu đến từ đóng góp của công ty này.
Lệnh trừng phạt của Putin đã cấm các chuyến bay giữa hai quốc gia và ngừng hoạt động của các công ty du lịch Nga vốn có doanh thu rất lớn từ việc tổ chức các kỳ nghỉ đông dài cho giới trung lưu Nga sang Thổ Nhĩ Kỳ. Giờ đây, Nga mất đi điểm nghỉ dưỡng giá rẻ thứ hai, sau Ai Cập. Khách du lịch Nga phải chuyển hướng tới các thị trường ở châu Á nhưng phải chịu giá tour đắt hơn.
Lệnh cấm này cũng tác động đến quan hệ thương mại của 2 nước. Bởi hiện Nga là đối tác thương mại lớn thứ hai của Thổ Nhĩ Kỳ. Nga chủ yếu nhập các sản phẩm nông nghiệp của Thổ Nhĩ Kỳ. Số liệu của các quan chức Nga cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp 20% rau cho Nga và 4% tổng thực phẩm của Nga, với tổng kim ngạch 1 tỷ USD từ đầu năm 2015 đến nay.
Hiện, Nga đang phải tìm các nguồn cung thay thế đến từ Israel, Iran và Morocco, nhưng các thị trường này có ngành sản xuất kém hiện đại hơn Thổ Nhĩ Kỳ và sản lượng thấp hơn nên giá sẽ cao.
Nhìn vào cán cân thương mại, có thể thấy Nga sẽ thiệt hại lớn nếu chiến tranh thương mại thực sự nổ ra. Năm 2014, Nga xuất khẩu 25 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ sang Thổ Nhĩ Kỳ, chủ yếu là khí đốt, kim loại và nông sản.
Xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ sang Nga không lớn, chỉ vào khoảng 7 tỷ USD. Nhưng Nga mua từ Thổ Nhĩ Kỳ nhiều sản phẩm rất cần thiết đối với nền kinh tế nước này như máy móc, thiết bị, vật liệu xây dựng, hàng may mặc, thực phẩm…
Một thành viên của NATO nhận định, trước sức ép của các lệnh trừng phạt từ Mỹ và châu Âu, Nga có thể sẽ không thể phục hồi kinh tế để có thể duy trì sức ép này lâu với Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo dự báo của IMF, GDP Nga sẽ sụt 3,8% trong năm nay và 0,6% vào năm 2016. Hậu quả là sự phụ thuộc của Nga vào Trung Quốc đang trở nên lớn hơn một cách đáng lo ngại.
