Nhiều “ông lớn” bị nghi rửa tiền tại Việt Nam

Mới đây, tờ Korea Herald dẫn nguồn tin từ công tố viên của Hàn Quốc cho biết, Tập đoàn Lotte Group của Hàn Quốc đang bị nghi ngờ dùng một "công ty ma" tại Việt Nam để rót tiền vào quỹ đen. Cụ thể, tập đoàn này có đặt một trụ sở với tên gọi Coralis SAtại Luxembourg. Trụ sở này từng là công cụ mà Kim Seon-yong, người con thứ ba của cựu Chủ tịch Tập đoàn Daewoo Kim Woo-jung dùng để trốn thuế.

Lotte Group trong diện nghi vấn của phía công tố Hàn Quốc dù chưa có bằng chứng cụ thể

Theo đó, năm 2009, Lotte Asset Development mua lại Coralis SA từ Kim Seon-yong với giá 60,24 triệu USD để mua đất và giấy phép phát triển dự án khu mua sắm Lotte Center Hanoi, do Lotte E&C là nhà thầu thi công. Lotte Shopping và Hotel Lotte sau đó mua 45% cổ phần Coralis từ Lotte Asset Development. Lotte Group đã đầu tư khoảng 400 triệu USD vào dự án 65 tầng này, hoàn thành vào tháng 9/2014.

Tuy nhiên, sau một hồi lòng vòng chuyển nhượng với số tiền lên đến vài trăm triệu USD thì năm 2015, Coralis SA lại ghi nhận khoản lỗ ròng lên tới 55,1 tỷ won (47,7 triệu USD). Số liệu làm dấy lên nghi hoặc lãnh đạo Lotte đang tìm cách giấu tiền bằng cách “thổi phồng” khoản lỗ. Thậm chí, có giả thiết còn cho rằng Lotte E&C có thể đã khai khống chi phí xây dựng nhằm giúp Lotte Shopping và Hotel Lotte giấu tài sản.

Thực tế, các thông tin trên đối với Lotte Group chỉ là những nghi vấn. Phía công tố viên Hàn Quốc cũng chưa đưa ra bất cứ bằng chứng nào để chứng minh các đối tượng thuộc Lotte Group có hành vi tham nhũng và biển thủ. Song, giới này cũng đưa ra nhiều thông tin cho rằng Coralis SA không phải là công ty ma duy nhất bị nghi ngờ đã được Lotte Group sử dụng để trốn thuế hoặc gây quỹ đen.

Trong năm 2010, lúc Lotte theo đuổi thương vụ mua lại công ty mua sắm Lucky Pie của Trung Quốc, các công ty con của Lotte Group, bao gồm Lotte Shopping, đã đầu tư kinh phí để thành lập công ty có tên LHSC đặt tại quần đảo Cayman. Các công tố viên nghi ngờ LHSC đã vượt chi cho cổ phiếu Lucky Pie để giấu tiền.

Thực ra, Lotte Group có dùng Việt Nam là thị trường trốn thuế hay không còn chưa ngã ngũ. Có điều, câu chuyện lập công ty tại Việt Nam để lập quỹ đen đã từng bị nghi ngờ khi Apple âm thầm thành lập công ty tại Việt Nam với tên gọi Công ty TNHH Apple Việt Nam vào năm 2015. Khi được cấp phép thành lập tại Việt Nam, người đại diện của công ty này là ông Gene Daniel Levoff - một nhân vật rất quan trọng của Apple trong việc mở rộng ở thị trường quốc tế.

Tuy nhiên khi tìm hiểu kỹ thông tin hơn, người ta nhận thấy ông Gene Daniel Levoff là Phó chủ tịch của Apple Operations International (AOI), và cũng là chủ sở hữu của Công ty TNHH Apple Việt Nam - tên tiếng anh là Apple Vietnam Limited Liability Company trong giấy phép thành lập công ty. Điều đáng nói là báo chí phương tây từng cho rằng đây là một "công ty ma" khi giấy phép thành lập từ 6/8/1980 mà tới tận năm 2003 nó cũng không có bất kỳ nhân viên nào, và thậm chí nó cũng không có tới một "văn phòng tử tế".

Quay lại thời điểm năm 2013, AOI là cái tên được nhắc tới nhiều hơn cả công ty mẹ Apple Inc khi bị nghi ngờ rằng nó chỉ là công ty Apple lập ra để trốn thuế. Trích lời tờ Fortune, dễ nhận thấy đây là một công ty cũ đã hoạt động 30 năm mà không có nhân viên hay bất kỳ sự hiện diện vật lý nào, nó cũng không phụ thuộc vào sự quản lý hoạt động của Mỹ.

Nếu để ý phần đăng ý hoạt động của AOI, chúng ta sẽ thấy sự bất thường khi Apple lại đặt AOI tại Ireland, khiến cho công ty này không chịu sự quản lý thuế của Chính phủ Mỹ do nó không cư trú tại quốc gia này. Mặt khác, AOI đặt tại Ireland nhưng hoạt động của nó lại không thuộc vào đối tượng đánh thuế tại đây do không đáp ứng được yêu cầu cư trú mà Ireland đưa ra.

Nhìn chung, chính sự khác biệt về chính sách thuế giữa các quốc gia đã giúp cho không ít tập đoàn không phải trả một đồng thuế nào trong suốt thời gian dài hoạt động tại nước sở tại, dù rằng công ty luôn có lợi nhuận khủng. Từ đây, có một số nguồn tin cho rằng, Lotte Group hay Apple dù luôn chứng minh sự vô tội của mình trong việc trốn thuế, song đối với các quan chức Việt Nam, giới này cho rằng Chính phủ cần phải xem xét thật kỹ quy trình bơm rút vốn của các tập đoàn để tránh bị thiệt hại ngân sách...