Các số liệu cho thấy nhà đầu tư thường xuyên lặp lại những sai lầm cơ bản, ví dụ như mua vào ngay sau khi giá tài sản tăng vọt, và bán ra trong lúc giá đang đi xuống. Dưới đây là 7 điều mà Ben Carlson cho rằng nhà đầu tư nên tránh để có thể đầu tư thành công.
Bài học từ 20 startup thất bại trong năm 2015
- Cập nhật : 28/11/2015
(Kinh doanh)
Startup Châu Á đã có một năm khá sôi động khi các quỹ đầu tư mạo hiểm đổ nguồn vốn lớn chưa từng có vào Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc. Tuy nhiên, nguồn tài trợ tài chính mạnh mẽ lại không đồng nghĩa với thành công trong tương lai. Bằng chứng là năm qua đã có nhiều startup phải đóng cửa.
Tại Trung Quốc
1. Melotic
Melotic là ứng dụng trao đổi tài sản dựa trên Bitcoin – đồng tiền kỹ thuật số. Công ty có trụ sở tại Hong Kong. Vào tháng 10/2014, ở vòng tài trợ Hạt giống, công ty nhận được đầu tư trị giá 1,18 triệu USD từ những nhà đầu tư (NĐT) uy tín, kể cả 500 Startups.
Thế nhưng, chừng đó không đủ giúp Melotic xây dựng được sản phẩm hoàn thiện như họ mong muốn. Đến 5/2015, Melotic đã phải loan báo họ không đủ kinh nghiệm phát triển sản phẩm và tuyên bố đóng cửa.
2. eXiche
Đã có đến 7 dịch vụ rửa xe theo mô hình Online-to-Offline đã phải đóng cửa tại Trung Quốc trong năm qua. Guagua Xiche từng cho thấy mình nổi bật như một người chiến thắng trong cuộc đua đầy cạnh tranh này. Startup này đã bước đến vòng series A, với giá trị 20 triệu USD vào tháng 3/2015. Thế nhưng, đến 10/2015, Guagua Xiche buộc chấm dứt mọi hoạt động.
Vấn đề của Guagua Xiche là đã “đốt tiền” vào việc cung cấp quá nhiều các chương trình khuyến mãi, giảm giá đối với một dịch vụ đã quá rẻ như rửa xe. "Đó là một cách phát triển không bền vững", Tech in Asia bình luận.
Tại Ấn Độ
3. DoneByNone
Mặc dù thương mại điện tử (TMĐT) Ấn Độ đã có một năm “xuôi chèo mát mái” nhưng một số startup lĩnh vực này đã không thể tồn tại. DoneByNone – thương hiệu bán hàng thời trang nữ trực tuyến của công ty Gurgaon là ví dụ điển hình.
Theo báo cáo, khách hàng đã không hài lòng với công ty từ cuối năm 2014. Sau một thời gian, một nhà đồng sáng lập cũng đã rời bỏ công ty. Đến đầu năm 2015, website đóng cửa.
4. Lumos
Đây là startup trong lĩnh vực "nhà thông minh" (smart home), được thành lập bởi những người vừa mới ra trường, lần đầu làm kinh doanh. Startup trong lĩnh vực xây dựng phần cứng khó khăn hơn nhiều so với họ nghĩ. “Chúng tôi đã đánh giá thấp việc tạo ra một sản phẩm mà thị trường đã có. Đồng thời, chúng tôi lại đánh giá quá cao nhu cầu và công dụng của các sản phẩm của chúng tôi”, nhà sáng lập đã viết trong một bài blog dài, kể về nguyên nhân thất bại của Lumos.
Những nhà sáng lập này cũng đã công bố nhiều tài liệu về sự sụp đổ của mình như là tài liệu đáng giá, kinh nghiệm quý cho những người muốn khởi nghiệp trong lĩnh vực phần cứng.
5. TalentPad
Dù được tăng tiền đầu tư tại vòng tài trợ Hạt giống vào tháng 10/2014 và chiêu mộ được nhiều người tài trong quá trình xây dựng công ty, thế nhưng TalentPad vẫn không thể tránh khỏi cái kết buồn chỉ 1 năm sau đó.
Công ty cung cấp một chợ tuyển dụng trực tuyến độc đáo, nơi mà những nhà sử dụng lao động sẽ phải cạnh tranh với nhau để chiêu mộ được nhân tài. Thế nhưng, lý do thất bại là họ đã không thể mở rộng được thị trường.
6. Dazo
Đây là ứng dụng gọi thức ăn và giao hàng đầu tiên tại Ấn Độ. Công ty đã thu hút được rất nhiều NĐT tại vòng Hạt giống, trong đó có cả những nhà điều hành tại Amazon và Google.
Tuy nhiên, ngành giao thức ăn ở Ấn Độ đã có một năm rất khó khăn. Một số công ty đã rất nỗ lực để thu hút NĐT và trở nên lớn hơn. Thế nhưng, Dazo đã không làm được và làm dài thêm danh sách những công ty ngành này phải đóng cửa trong năm qua.
Inc42 đã phân tích về sự sụp đổ ngành giao thực phẩm tại Ấn như sau:
“Các startup ngành này tăng trưởng nhanh chóng cũng chỉ ra một thực tế là những công ty tài trợ có xu hướng đốt tiền để có được thật nhiều khách hàng mà không cần tạo ra một sản phẩm khác biệt”.
7. Valyoo Tech
Công ty vận hành các trang web TMĐT bán hàng cao cấp như: túi xách, đá quý, đồng hồ, mắt kính và kính áp tròng. Ngay từ đầu năm 2014, công ty đã phải rà soát lại doanh số của tất cả các trang web, kết quả là LensKart – trang bán mắt kính có kết quả tốt. Và đó cũng là trang web duy nhất còn lại của Valyoo Tech, trong khi những trang khác đã đóng cửa vì hầu như không có người mua hàng.
Tại Indonesia
8. Kleora
Kleora là ứng dụng chợ trực tuyến trên di động (Mobile marketplace) đã đóng cửa dù nhà sáng lập tuyên bố: “Chúng tôi chưa chết hẳn”. Nguyên nhân thất bại là do các mặt hàng hạn chế và các tính năng của nền tảng yếu kém, cần một sự thay đổi lớn. Công ty đã xây dựng một thương hiệu mới là Prelo, tập trung bán hàng hiệu đã qua sử dụng.
9. Beauty Treats
Beauty Treats xây dựng startup bán sản phẩm chăm sóc sắc đẹp tương tự như Lolabox. Công ty cố gắng tạo ra sự khác biệt khi cung cấp dịch vụ eStore – bán hàng trực tuyến vào 2013 và không thành công. Cho đến năm 2014, công ty đã thực sự thất bại. Nhà đồng sáng lập Romeo Reijman đã chuyển hướng sang phát triển dịch vụ cầm đồ trực tuyến mang tên Pinjam.
10. Abraresto / Abratable
Abratable và Abraresto là trang web đặt chỗ và đánh giá nhà hàng tại Indonesia và Singapore. Nguyên nhân thất bại của startup là đã có một số quyết định mạo hiểm, kể cả việc nhận đầu tư theo hình thức nợ thay vì nhận đầu tư mạo hiểm. Và điều này khiến công ty lâm vào tình trạng thiếu kinh phí để duy trì sự tồn tại.
11. Alikolo
Alikolo là trang web TMĐT được sáng lập bởi Danny Taniwan – một người lần đầu làm kinh doanh. Ông đã thừa nhận mình thiếu kinh nghiệm trong việc điều hành công ty. Thậm chí, Danny đã có những sai lầm chết người khi để các nhà đầu tư thiên thần – những người còn ít kinh nghiệm về lĩnh vực này hơn ông - sở hữu một phần lớn cổ phần trong công ty.
12. Valadoo
Đây là một website cung cấp các gói tour du lịch tại Indonesia và đã đóng cửa vào tháng 5/2015. Người sáng lập nói, công ty thất bại vì quá tập trung vào tăng trưởng mà bỏ qua các yếu tố phát triển sản phẩm bền vững.
Sau đó, công ty đã sáp nhập với một công ty khác, khiến các yếu tố kỹ thuật trở nên phức tạp hơn, ngăn cản những nỗ lực trở lại của Valadoo. Những vấp ngã này khiến startup không thể gọi vốn cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
13. Paraplou
Startup khá nổi bật trong lĩnh vực TMĐT Indonesia đã đóng cửa vào tháng 10/2015. Công ty loan báo lý do đóng cửa là do quá non nớt trên thị trường, điều kiện tài chính không chắc chắn và khó khăn khi gọi vốn. Trang web này từng được quản lý bởi hai cựu giám đốc của Rocket Internet – những người đã làm việc tại Lazada Indonesia.
14. Kirim
Vào cuối năm 2015, Kirim lặng lẽ đóng cửa sau khi hoạt động trong lĩnh vực giao hàng trong 7 năm. Startup này đã không công bố lý do nhưng Tech in Asia nhận định, việc phát triển mạnh mẽ dịch vụ giao hàng theo yêu cầu của Go-Jek và GrabBike chính là nguyên nhân dẫn đến “cái chết” của Kirim.
Tại Israel
15. Everything.me
Đây là một ứng dụng bổ sung tính năng cho điện thoại Android. Mặc dù có trong tay 35 triệu USD và 15 triệu lượt tải ứng dụng, công ty vẫn quyết định đóng cửa. Nhóm startup cho biết họ không tìm được mô hình kinh doanh phù hợp cho những ứng dụng miễn phí của mình.
Tại Singapore
16. KotaGames
Trang web chơi game Kota Games đã đóng cửa vào tháng 3/2015, sau khi ra mắt từ 2008. TMG – Công ty mẹ của Kota Games cho biết họ đã không thể tìm được mô hình kinh doanh phù hợp để thích ứng với sự gia tăng mạnh mẽ của smartphone chơi game, dẫn đến khách hàng không còn quan tâm đến những trò chơi trên nền tảng web.
17. Lamido
Lamido là một phần của Rocket Internet – vốn phát triển rất mạnh mẽ tại Đông Nam Á. Startup này có trụ sở chính tại Singapore, một thị trường TMĐT phát triển mạnh mẽ. Thế nhưng, công ty đã không cạnh tranh lại những doanh nghiệp tại địa phương.
CEO Maximilian Bittner của Lazada Group cho biết: “Lamido giải thể nhưng thực chất là sáp nhập vào Lazada. Ông cũng cho biết, việc sáp nhập này là một quá trình tự nhiên để tận dụng được những thế mạnh của cả hai và mở rộng thị trường".
18. Superdeals
Công ty viễn thông quốc gia SingTel của Singapore đóng cửa trang web cung cấp các gói giảm giá hàng ngày SuperDeals. Điều này có lẽ không phải bất ngờ lớn bởi vì các mô hình bán các phiếu giảm giá đã trở nên quá dư thừa trên toàn cầu. Groupon – một mô hình trong lĩnh vực này đã từng tăng trưởng bùng nổ trong vài năm trước cũng đã trở nên rất ảm đạm gần đây.
19. Molome
Người châu Á rất thích chụp ảnh và đăng lên mạng xã hội. Molome là ứng dụng làm cho hình ảnh vui nhộn hơn bằng cách thêm các loại nhãn dán và văn bản vào hình ảnh. Người sáng lập công ty tuyên bố vào năm 2014, ứng dụng có 40.000 người dùng hoạt động hàng ngày, tải lên hơn 15.000 bức ảnh mỗi ngày.
Nhưng tất cả những điều đó chưa đủ để cạnh tranh với các đối thủ chia sẻ ảnh Instagram và Snapchat. Giữa tháng 10/2015, những người sáng lập đã quyết định đóng cửa ứng dụng và viết một lời tạm biệt cho người dùng:
“Thật buồn khi thông báo với bạn rằng Molo quyết định "ngủ đông" bắt đầu từ mùa đông này. Nền tảng chia sẻ ảnh không rẻ và không có tài trợ, chúng tôi không thể tiếp tục cuộc hành trình”.
Tại Việt Nam
20. Beyeu
Trang web TMĐT Beyeu cung cấp sản phẩm dành cho mẹ và bé. Cái chết của Beyeu khiến những startup trong lĩnh vực này hoang mang và khá bi quan. Công ty được hỗ trợ bởi Project Lana, một công ty internet tại Việt Nam và là cộng đồng trực tuyến lớn dành phụ nữ.
Lời nhắn của Beyeu khi mới đóng cửa Nguyên nhân thất bại được nhận định là do sự cạnh tranh gay gắt của thị trường, thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực TMĐT.
Nhóm startup cũng đã để lại một lời thông báo trên trang web, sau khi công ty đóng cửa: "TMĐT đòi hỏi rất nhiều tiền. Nhiều công ty sẽ quyết định ngừng đốt tiền. Chúc may mắn với những người vẫn đang cố gắng".