Trong suốt 30 năm qua, kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng trung bình 10% mỗi năm, giúp 500 triệu người thoát khỏi cảnh nghèo đói. Tuy nhiên, phép màu đã hết và giờ đây nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải vật lộn tìm ra con đường mới để giữ cho đoàn tàu kinh tế giữ được nhịp độ và không bị trật bánh.

Trung Quốc đang thực hiện một cuộc chuyển đổi toàn diện trong nền kinh tế, thay thế các động cơ cũ là đầu tư và xuất khẩu bằng những động cơ mới phù hợp hơn: tiêu dùng và dịch vụ.

Trung Quốc đang chật vật để đạt được mục tiêu tăng trưởng

Mặc dù tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc ở mức ấn tượng so với tiêu chuẩn quốc tế, trong mấy năm gần đây nước này thường xuyên bỏ lỡ các mục tiêu mà Chính phủ đã đề ra. Các nhà lãnh đạo muốn phát triển theo con đường sạch hơn, xanh hơn, nợ ít hơn và giải quyết những vấn đề như ô nhiễm, tham nhũng và lãng phí.

Nền kinh tế đang chuyển hướng sang dịch vụ

Lao động giá rẻ, những nhà máy công suất lớn và “cơn bão xây dựng” là những yếu tố chủ chốt tạo nên phép màu kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên thời thế đang thay đổi. Giờ đây ngành dịch vụ chiếm tới hơn một nửa nền kinh tế. Những thợ pha chế cà phê, thợ cắt tóc và bảo mẫu đang trở thành những động lực tăng trưởng mới.

Không dễ chuyển sang cơ chế thị trường

Các lãnh đạo Trung Quốc đã cam kết sẽ cho phép thị trường đóng vai trò lớn hơn trong nền kinh tế. Tuy nhiên đây không phải là quá trình dễ dàng và trơn tru. TTCK Trung Quốc lao dốc từ giữa năm 2015 đã khiến 5.000 tỷ USD “bốc hơi”, trong khi đồng nhân dân tệ cũng có thời kỳ rơi vào tình trạng bất ổn.

Nguy cơ già trước khi giàu

Người Trung Quốc giàu hơn và nhiều vùng được đô thị hóa hơn, nhưng dân số nước này cũng đang già hóa nhanh chóng. Liệu Trung Quốc sẽ rơi vào cái bẫy dân số già như Nhật Bản hay những đồng tiền tiết kiệm của người nghỉ hưu sẽ giúp thúc đẩy tiêu dùng và tái cân bằng kinh tế?

Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi

Dòng tiền bị rút ra ồ ạt

Nhiều năm tăng trưởng mạnh mẽ khiến dòng vốn đầu tư toàn cầu thi nhau chảy về Trung Quốc, trong khi xuất khẩu tăng tạo nên thặng dư khổng lồ. Kết quả là Trung Quốc có dự trữ ngoại tệ lớn nhất thế giới. Giờ đây, khi đồng yên suy yếu, Trung Quốc buộc phải “mở ví” để ổn định đồng nội tệ và bù đắp lượng vốn bị rút ra.

Nếu không xử lý khéo léo quá trình chuyển đổi, những chính sách sai lầm và tình trạng suy thoái sâu có thể khiến Trung Quốc rơi vào bẫy thu nhập như nhiều nước đang phát triển khác. Ngược lại, nếu thành công, Trung Quốc sẽ tiếp tục vững bước trên con đường trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới.

(Theo CafeF)