Ông Lê Mạnh Hà: Duyệt đầu tư theo cơ chế cũ là mua công nghệ lạc hậu với giá cao

Theo báo cáo công bố gần đây, Việt Nam xếp hạng 89 trên thế giới về phát triển Chính phủ điện tử, tăng 10 bậc so với xếp hạng năm 2014 nhưng lại tụt xuống vị trí thứ 6 trong khu vực ASEAN.

Đó là một trong những vấn đề được ông Lê Mạnh Hà - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Tổng thư ký Ủy ban quốc gia về ứng dụng CNTT đưa ra bàn thảo tại Hội thảo “Phát triển Chính phủ điện tử trong thời kỳ cách mạng công nghiệp lần thứ 4: Tầm nhìn và giải pháp công nghệ” UBND thành phố Hà Nội phối hợp với Công ty IDG tổ chức ngày 5/4.

Tại Hội thảo, ông Lê Mạnh Hà khẳng định, cốt lõi của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (còn gọi là cách mạng công nghiệp 4.0) vẫn là CNTT: “Hiện nay ở góc độ chính quyền đang tập trung triển khai xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử các cấp và đã có những thay đổi mạnh mẽ”. 

Việc thực hiện Chính phủ điện tử theo Nghị quyết 36a đã và đang được triển khai tại nhiều địa phương, bộ, ngành và đã có những thay đổi quan trọng, mang tính hệ thống hơn. Đã có những hệ thống mang tính quốc gia như: Hệ thống hải quan, hệ thống thuế, hệ thống đăng ký doanh nghiệp và gần đây nhất đang triển khai hệ thống văn bản điện tử kết nối, liên thông xuyên suốt trên toàn quốc, ông Lê Mạnh Hà cho biết thêm. Hệ thống văn bản điện tử mang tính toàn quốc này cho đến nay đã kết nối với 63/63 tỉnh, thành và 26/30 bộ, ngành.

Ông Lê Mạnh Hà cho biết, đã tiến hành công khai tiến độ giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ với 63 tỉnh, thành và 19/30 bộ, ngành công khai tiến độ giải quyết hồ sơ, công khai thông tin đã xử lý được bao nhiêu hồ sơ, tỷ lệ % hồ sơ được xử lý đúng hạn là bao nhiêu.

Ông Lê Mạnh Hà cũng thừa nhận, “các tỉnh, thành phố luôn đi trước Trung ương trong việc ứng dụng CNTT và triển khai Chính phủ điện tử về cả quyết tâm cũng như tính hiệu quả”. Về phía Văn phòng Chính phủ, đã công khai trong nội bộ tiến độ giải quyết hồ sơ của các Vụ, Cục và của lãnh đạo Chính phủ bao gồm Thủ tướng và các Phó Thủ tướng.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà cho rằng, các tỉnh, thành phố luôn đi trước Trung ương trong ứng dụng CNTT và triển khai Chính phủ điện tử “cả trong thực tế, quyết tâm cũng như hiệu quả”.

Về dịch vụ công trực tuyến, năm 2016, Chính phủ lần đầu tiên ban hành danh mục các dịch vụ công trực tuyến mức 3, 4 phải triển khai trong năm. Kết quả là, đến nay, các Bộ, ngành đã triển khai 73/83 dịch vụ công trực tuyến trong danh mục và 32 địa phương cung cấp 24/44 dịch vụ. Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà đánh giá, “đây là kết quả rất khả quan”. Ngoài ra, các địa phương đã chủ động cung cấp rất nhiều dịch vụ công trực tuyến cũng như các hệ thống thông tin trên cơ sở nhu cầu phát triển và khả năng của địa phương mình. Sắp tới, Văn phòng Chính phủ sẽ đưa vào hoạt động chính thức Cổng dịch vụ công quốc gia để người dân, doanh nghiệp truy cập và sử dụng các dịch vụ công trực tuyến.

Bên cạnh những kết quả đạt được, ông Lê Mạnh Hà cũng chỉ rõ một số việc chưa làm được trong việc triển khai và ứng dụng CNTT tại các Bộ, ngành, địa phương. Điển hình là hai thành phố lớn Hà Nội và TP.HCM vẫn chưa triển khai được hệ thống giao thông thông minh, lưới điện thông minh…. “Xây dựng thành phố thông minh phải bắt đầu từ hệ thống giao thông thông minh”. Một lĩnh vực khác cũng rất quan trọng mà chưa làm được là hệ thống đất đai và xây dựng.

Muốn ứng dụng CNTT thì phải đầu tư trang thiết bị và phải có cơ chế đầu tư. Trong thời gian dài, cơ chế đầu tư nói chung và cơ chế đầu tư các dự án CNTT đã gây nhiều khó khăn cho các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp trong triển khai. Các doanh nghiệp khi triển khai ứng dụng CNTT cho cơ quan nhà nước đã phải chịu lỗ vì vài ba năm vẫn chưa được trả tiền do những vướng mắc về giải ngân, về cơ chế đầu tư.

Để gỡ vướng cho doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, hiện nay Bộ TT&TT đã và đang tích cực xây dựng dự thảo Nghị định mới thay thế Nghị định 102 về quản lý, đầu tư trong lĩnh vực CNTT. Nghị định này rất cần ý kiến đóng góp của các doanh nghiệp, các đơn vị trực tiếp thực hiện để khi ban hành có tính khả thi cao, phù hợp với đặc thù của CNTT là sự thay đổi rất nhanh chóng của công nghệ. "Trong bối cảnh công nghệ thay đổi với tốc độ chóng mặt mà chúng ta vẫn duyệt đầu tư theo cơ chế cũ nghĩa là chúng ta đang mua công nghệ lạc hậu với giá cao", ông Lê Mạnh Hà nhấn mạnh.