Ông Võ Lợi với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có ghi chú “không được chuyển nhượng dưới mọi hình thức” - Ảnh: Đ.Nam

Các hộ này vốn được chính quyền hỗ trợ một phần tiền mua đất ở trước đó.

Căn nhà cấp 4 cũ kỹ chừng 73m2 của gia đình ông Võ Lợi nằm sâu trong con hẻm trên đường Điện Biên Phủ (P.Chính Gián, Q.Thanh Khê, TP Đà Nẵng). Đây là nơi trú ngụ trước đây của 15 con người thuộc bốn thế hệ nhà ông Lợi.

“Sống một thời gian dài nhưng thấy quá chật chội nên mấy đứa con, cháu tôi xin tách ra riêng, thuê nhà để ở. Giờ đây nhà còn lại chín người thôi” - ông Lợi nói. Tương tự gia đình ông Lợi, gia đình bà Võ Thị Vân (em ruột ông Lợi) hiện cũng sống trong cảnh chật 
chội, nghèo khó.

Theo ông Ngô Tấn Vinh - cán bộ chính sách P.Chính Gián, ông Võ Lợi là con liệt sĩ thuộc diện gia đình chính sách nhưng hiện chỗ ở quá chật chội, lại chưa một lần được nhận hỗ trợ cải thiện nhà ở, đất ở... nên trong quá trình đi khảo sát đánh giá lại chất lượng sống của người dân, chính quyền P.Chính Gián đề xuất đưa hộ ông Lợi vào diện được hỗ trợ một phần tiền sử dụng đất theo đề xuất của Sở Lao động - thương binh và xã hội Đà Nẵng.

Nhận được thông tin trên, ông Lợi mừng lắm. Tháng 11-2014, hộ ông Lợi, bà Vân nhận được quyết định hỗ trợ tiền sử dụng đất của TP Đà Nẵng. Theo đó, ông Lợi cũng như bà Vân được TP bố trí bán một lô đất 100m2 tại khu dân cư phía nam sông Quá Giáng (xã Hòa Phước, huyện Hòa Vang) với đơn giá 1,134 triệu đồng/m2, đồng thời TP hỗ trợ thêm 32 triệu đồng cho mỗi hộ. “Trừ số tiền hỗ trợ của Nhà nước, tôi phải chạy vay thêm hơn 81 triệu đồng nữa mới lấy được sổ đỏ” - ông cho biết.

Theo ông Nguyễn Văn Châu - trưởng phòng người có công (Sở Lao động - thương binh và xã hội Đà Nẵng), đến nay có tổng cộng 404 hộ gia đình chính sách trên địa bàn được TP Đà Nẵng xét duyệt, đồng ý hỗ trợ tiền sử dụng đất với mức thấp nhất là 32 triệu đồng/hộ và cao nhất 45 triệu đồng/hộ, khá nhiều hộ trong số này đóng đủ tiền và đã lấy “sổ đỏ”.

Tuy nhiên khi cầm được “sổ đỏ” trong tay, nhiều hộ gia đình chính sách ở Đà Nẵng ngã ngửa khi trong “sổ đỏ” có ghi chú: “Hộ được bố trí đất phải tiến hành xây dựng nhà ở trong vòng 24 tháng kể từ ngày nhận đất, không được chuyển nhượng dưới mọi hình thức và trong vòng 24 tháng nếu không xây dựng nhà ở thì thu hồi lô đất được bố trí”.

Theo ông Võ Bang (tổ 13, P.Chính Gián), sau khi có “sổ đỏ”, ông mang ra ngân hàng thế chấp để lấy tiền về làm nhà nhưng cán bộ ngân hàng cho rằng “sổ đỏ” của ông không có giá trị bởi trong sổ ghi chú rõ ràng “không được chuyển nhượng dưới mọi hình thức”. Tương tự, ông Lợi cũng không thể đem vay ngân 
hàng để dựng nhà.

Ngay ông Ngô Chính Công, phó chủ tịch UBND P.Chính Gián, cũng cảm thấy đây là một sự vô lý. Theo ông Công, nguồn đất được ghi rõ trong “sổ đỏ” là “Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất”, thời hạn sử dụng là “lâu dài”.

Thế nhưng bên dưới sổ có hàng ghi chú như cấm chuyển nhượng là hết sức vô lý, bởi người dân bỏ tiền đến hơn 70% để mua lô đất mà lại tước quyền sở hữu đó 
đi là không đúng.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Thái Đình Hoàng, phó giám đốc Sở Lao động - thương binh và xã hội Đà Nẵng, cho biết để hạn chế tình trạng chuyển nhượng đất được TP bố trí cho các gia đình chính sách nên chính quyền TP quyết định ghi rõ trong “sổ đỏ” dòng ghi chú như vậy, chủ trương này triển khai từ năm 2008 đến nay. Tuy nhiên, qua nghiên cứu lại thì thấy quy định này không phù hợp nên đã kiến nghị lãnh đạo TP xem xét.

“Hiện chúng tôi đang chờ ý kiến kết luận cuối cùng của lãnh đạo TP Đà Nẵng” - ông Hoàng nói.

Đang đề nghị Sở LĐ-TB&XH đề xuất hướng xử lý

Chiều 25-9, chánh văn phòng kiêm người phát ngôn TP Đà Nẵng Trần Đình Quỳnh cho biết chủ trương ban đầu của TP là mong muốn các hộ chính sách nghèo có đất làm nhà, không muốn họ bán đất đi để rồi sau này lại rơi vào vòng luẩn quẩn.

Nhưng về sau, TP cũng thấy rằng có nhiều hộ gia đình thật sự khó khăn, nhiều gia đình chính sách neo đơn cần tiền để trang trải cuộc sống tuổi già nên đã linh động cho họ chuyển đổi lại sổ đỏ để họ được sang nhượng, thế chấp.

Vừa rồi TP cũng nhận được một số đơn kiến nghị của các hộ chính sách, vấn đề này lãnh đạo TP giao cho Sở Lao động - thương binh và xã hội TP nghiên cứu đề xuất hướng xử lý sao cho hợp tình hợp lý.

Vi phạm điều cấm của Luật đất đai 2013

Theo luật sư Lê Cao (Đoàn luật sư TP Đà Nẵng), pháp luật về đất đai hiện hành không có quy định nào được viện cớ miễn, giảm tiền sử dụng đất để áp đặt điều kiện hay tước quyền sử dụng đất hợp pháp của người sử dụng đất.

Đối với các hộ dân được cấp giấy sử dụng đất ở theo diện Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất như vậy thì họ có đầy đủ các quyền về chuyển nhượng, sử dụng, tặng cho, thừa kế...

Việc ghi vào những nội dung hạn chế quyền, ràng buộc thêm điều kiện như vậy là không đúng pháp luật. Nếu TP Đà Nẵng tự áp đặt, hạn chế các quyền của người dân như vậy là vi phạm điều cấm tại khoản 10, điều 12, Luật đất đai 2013, cấm việc: “Cản trở, gây khó khăn đối với việc thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật”.

(Theo Báo Tuổi Trẻ)